Zatrzymane w kadrze CDVII - Stanfordzki eksperyment, który wymknął się spod kontroli

#1. Inżynier Alexandre Gustave Eiffel pozuje wysoko na szczycie ukończonej wieży Eiffla w 1889 roku (Eiffel stoi w cylindrze na dole schodów).

#2. Zakładniczka przetrzymywana w autobusie linii 174 pisze na szybie "On jest szalony. Zabije mnie". Rio de Janeiro, Brazylia, 2000 rok.

12 czerwca 2000 roku około godziny 14:30,miało miejsce porwanie autobusu miejskiego linii 174 w prestiżowej dzielnicy Rio de Janeiro, Jardim Botânico. Porywacz, 22-letni Sandro Barbosa do Nascimento, miał w planach zwykły napad, ale widząc, że policja szybko otoczyła pojazd, ogłosił, że bierze zakładników. Zażądał kierowcy i broni. Natychmiast na miejscu zdarzenia pojawiły się ekipy telewizyjne, a trwające jeszcze cztery godziny porwanie oraz negocjacje były transmitowane "na żywo”. W tym czasie porywacz kazał Janaínie, jednej z zakładniczek (sam był niepiśmienny), napisać na szybach autobusu swoje żądania oraz groźby, że zabije zakładników.

Około godziny 18:50, wyraźnie zmęczony i bez pomysłu na rozwiązanie sytuacji, wyszedł z autobusu, używając młodej nauczycielki Geísy Firmo Gonçalves jako żywej tarczy. Jeden z policjantów podbiegł do nich i oddał kilka strzałów w kierunku porywacza. Nauczycielka została śmiertelnie ranna, a Sandro został zabrany przez policjantów do radiowozu. W radiowozie 22-latek umarł uduszony przez "stróżów prawa" w drodze do szpitala.

#3. Żony marynarzy z „Kurska” w miejscu zatonięcia łodzi podwodnej. Morze Barentsa, Rosja, 2000 r.

#4. 8 sierpnia 1899 roku amerykański wynalazca Albert Marshall opatentował pierwszy automatyczny aparat chłodzący (nr patentu US630616A), czyli lodówkę.

#5. Rick Astley spotyka księżnę Dianę, 1988 rok.

28 lipca 2021 roku wideoklip do piosenki "Never gonna give you up" osiągnął miliard odsłon na YouTubie.

#6. John Wayne na planie filmu The Alamo, 1959 rok.

#7. Uczestnicy niesławnego stanfordzkiego eksperymentu więziennego, 1971 rok.

Stanfordzki eksperyment więzienny miał za zadanie zbadać psychologiczne efekty symulacji życia więziennego. Przeprowadziła go grupa psychologów Uniwersytetu Stanforda pod przewodnictwem Philipa Zimbardo w 1971 roku. Podczas selekcji kandydatów kierowano się ich dobrą kondycją psychofizyczną oraz brakiem kryminalnej przeszłości. Selekcję przeszło 24 studentów, z których 18 ostatecznie wzięło udział w eksperymencie (pozostała szóstka stanowiła rezerwę). 9 osób miało odegrać rolę strażników, a 9 - więźniów. Eksperymentalne więzienie skonstruowano w piwnicy wydziału psychologii w Stanfordzie.

Studenci-więźniowie byli poddani takim samym procedurom jak normalni aresztanci. Zatrzymano ich w ich domach, przewieziono do komisariatu, skuto i przedstawiono zarzuty. Po przekroczeniu bram więzienia rozebrano ich do naga, odwszono za pomocą aerozolu i ubrano w więzienne stroje.

Eksperyment przerwano już po sześciu dniach. Strażnicy zaczęli dopuszczać się coraz bardziej brutalnych i gorszących zachowań wobec aresztowanych. Ci z kolei zaczęli odczuwać psychiczne problemy w związku z zaistniałą sytuacją. Eksperyment ten miał na celu m.in. skonfrontowanie tezy o radykalnej zmianie zachowania zwyczajnych, zdrowych psychicznie ludzi, kiedy stają się anonimowi i mogą przedmiotowo traktować innych. Okazało się, że zaburzenie i ułomność psychiki ludzkiej bardzo szybko może skłonić "normalnych obywateli" do nieludzkich i brutalnych zachowań.

#8. Francuski gabinet ministerialny w resorcie spraw zagranicznych w latach 1855-1860. W centrum siedzi Aleksandr Walewski, nieślubny syn Napoleona Bonaparte i Marii Walewskiej, minister spraw zagranicznych pod rządami cesarza Napoleona III. Fotografia wykonana w 1859 roku.

#9. Lionel Messi świętuje wraz z Ronaldinho zdobycie swojego pierwszego oficjalnego gola w meczu Barcelony, 1 maja 2005 roku.

Swojego pierwszego gola Messi strzelił w 8. ligowym występie dla Barcelony, aczkolwiek większość tych występów to były kilku-, kilkunastominutowe epizody w końcówkach spotkań. 1 maja 2005 roku Messi zmienił Samuela Eto'o i już kilka minut później, po podaniu Ronaldinho, strzelił swoją pierwszą oficjalną bramkę. Mecz rozgrywany był na stadionie Camp Nou przeciwko drużynie Albacete.

Ogólnie w latach 2005-2021 Messi rozegrał 778 oficjalnych spotkań w barwach Blaugrany. Strzelił 672 bramki i asystował swoim kolegom 268 razy.

#10. Wiceprezydent Nelson Rockefeller pokazuje środkowy palec swoim gwiżdżącym przeciwnikom, Birmingham, stan Nowy Jork, 16 września 1976 roku.

#11. Czechosłowaccy żołnierze protestują przeciwko radzieckiej inwazji, sierpień 1968 roku.

#12. Talibowie przy pomocy czołgu niszczą "odrażające zło" w postaci alkoholu znalezionego w Kabulu, Afganistan, 1996 rok.

#13. Zatłoczony okręt wojskowy przybywa do Norfolk w Wirginii podczas pandemii grypy ok. 1918 roku.

Nowy wirus grypy przybył do Wirginii późnym latem 1918 roku, najwyraźniej przyniesiony przez żołnierzy przybywających, by zabrać statki z Norfolk i Newport News na wojnę w Europie. Szybko pojawił się wśród personelu w obiektach marynarki wojennej i armii USA szkolących rekrutów do działań wojennych.

We wrześniu 1918 roku zaczął rozprzestrzeniać się już w całym stanie. Do końca września w bazie marynarki wojennej w Norfolk zmarło na grypę trzynastu mężczyzn. Po tym, jak 2 października w mieście Norfolk zgłoszono 350 nowych przypadków, urzędnicy Norfolk zamknęli szkoły i publiczne miejsca spotkań. Szkoły, kościoły i publiczne miejsca zgromadzeń w Norfolk zostały zamknięte. W Norfolk otwarto również szpital ratunkowy, a miejscowi lekarze, aptekarze i zakłady pogrzebowe pracowali dzień i noc. Pandemia w bazie Norfolk przypominała "wielki pożar lasu", pojawiła się błyskawicznie, zabrała ze sobą straszne żniwo (175 ofiar, wśród których średnia wieku to zaledwie 20 lat) i odeszła już w drugiej połowie listopada 1918 roku.

#14. Prezydent Jean Bedel Bokassa podczas ceremonii koronacji na cesarza Bokassę Pierwszego, 4 grudnia 1977 roku. Ceremonia koronacji pochłonęła jedną trzecią całego rocznego budżetu Republiki Środkowoafrykańskiej, która od momentu koronacji została przemianowana na Cesarstwo Środkowoafrykańskie.

#15. Młodzież z Hitlerjugend zachęca do recyklingu, 1938 rok.

#16. "Pistol" Pete Maravich, 1977 rok.

Pete Press Maravich do dzisiaj jest liderem wszech czasów ligi NCAA (National Collegiate Athletic Association) w liczbie zdobytych punków w jednym sezonie, całkowitej liczby zdobytych punktów oraz średniej zdobytych punktów na mecz w sezonie. Jego rekordy zostały ustanawiane pod koniec lat 60. ubiegłego stulecia.

W profesjonalnej karierze w NBA jego wybitne indywidualne statystyki nie przełożyły się na osiągnięcia drużynowe, tylko raz drużyna, której barwy reprezentował wyszła poza pierwszą rundę rozgrywek play-off i to wtedy, gdy sterany kontuzjami Pistol Pete więcej czasów siedział na ławce rezerwowych, niż przebywał na parkiecie. Pomimo tego stał się jednym z najmłodszych graczy, którzy zostali wybrani do Galerii Sław ligi NBA.

W 1974 toku udzielił wywiadu gazecie Beaver County Times, w którym stwierdził: "Nie chcę być kimś, kto rozegra 10 sezonów w NBA i umrze na zawał serca w wieku 40 lat". Niestety, "Pistol" Pete Maravich rozegrał dokładnie 10 sezonów (1970-1980) i zmarł w wieku 40 lat w wyniku niewykrytego zawału serca.

#17. Tłumy wyszły na ulicę przed Whitehall, aby usłyszeć przemówienie Churchilla z okazji zakończenia II wojny światowej, maj 1945 roku.

#18. Raquel Welch i Cher, 1975 rok.

#19. Peel P50 - najmniejszy seryjnie produkowany samochód osobowy, 1963 rok.

Peel P50 był produkowany seryjnie w latach 1962-1965 przez angielską firmę Peel Engineering Co. na Wyspie Man. Autko miało 134 cm długości, 132 cm wysokości i 99 cm szerokości. Jego waga to zaledwie 59 kg. Do środka mieściła się oczywiście tylko jedna osoba. Silnik miał oszałamiającą pojemność 49 cm sześciennych, co pozwalało maszynie rozwinąć prędkość do 61 km/h.

Auto posiadało 3-biegową manualną skrzynię biegów, ale nie miało biegu wstecznego. W razie konieczności zawrócenia, należało wyjść z samochodu i... obrócić go ręcznie. To plus mała prędkość i spory hałas w środku były przyczynami niewielkiej jednak popularności samochodziku.

Model z 1963 roku kosztował w przeliczeniu na dzisiejsze złotówki około 35 tysięcy złotych.

#20. Niemieccy okupanci rozbierają i niszczą pomnik Adama Mickiewicza, Kraków, 17 sierpnia 1940 roku.

Po wojnie pomnik został zrekonstruowany z elementów odnalezionych w 1946 roku na złomowisku w Hamburgu. Odsłonięcie zrekonstruowanego pomnika nastąpiło 26 listopada 1955 roku, w setną rocznicę śmierci wieszcza.

W poprzednim odcinku