Wina polskie - legenda, szaleństwo, a może dobra jakość?

Wina polskie mają kilkusetletnią tradycję

Wydawać by się mogło, że Polska jest chyba ostatnim krajem w Europie (może poza Skandynawią oraz państwami bałtyckimi), gdzie można z sukcesem uprawiać winorośl. Zmienny, stosunkowo surowy klimat, niewielkie nasłonecznienie a przez to krótki okres wegetacji roślin, w większości dosyć płaski teren - wszystko to działa na niekorzyść osób chcących założyć winnicę. Czy to jednak w czymkolwiek ograniczyło naszych przodków?
Okazuje się, że absolutnie nie! Pierwsze ślady uprawy winorośli datuje się na IX wiek, a w X wieku, wraz z przyjęciem przez Polskę chrześcijaństwa, przemysł winiarski nabrał tempa. Pierwsze winnice powstały w Krakowie, na zboczach Wawelu oraz w okolicznym, pagórkowatym terenie. Cieplejszy klimat południa Polski sprzyjał uprawie roślin, które przywieziono najprawdopodobniej z terenów dzisiejszych Czech i Słowacji. Obecność winiarzy potwierdza także XI-wieczna bulla gnieźnieńska, skąd dowiadujemy się, że wina polskie były produkowane także w okolicach Płocka i Włocławka.
Winiarstwo przeżywało rozkwit w XIV wieku, a popularność win polskich trwała ponad 200 lat, kiedy to w Polsce zaczęły pojawiać się trunki importowane z innych krajów - w szczególności tokaje z Węgier czy też wina francuskie, włoskie i niemieckie. Od tamtego czasu uprawa winorośli na polskich ziemiach była symboliczna, a potop szwedzki, rozbiory, obie wojny światowe a w końcu opresyjny reżim komunistyczny sprawiły, że polskie wina praktycznie zniknęły z enologicznej mapy świata.

Gdzie obecnie produkowane są wina polskie?

W ostatnich latach istnienia PRL-u, wina polskie odrodziły się, a pierwsze nowe, profesjonalne winnice powstały na Podkarpaciu. Od lat 80-tych XX wieku ich liczba i areał wciąż się zwiększają. Dane Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z roku 2020 wskazują, że uprawy zajmowały powierzchnię ponad 560 hektarów, a w ewidencji było zarejestrowanych blisko 330 producentów! Warto też zauważyć, że liczby stale rosną, a niektóre prognozy mówią, że wina polskie staną się niezwykle popularne w związku z ocieplaniem się klimatu.
Skoro w Polsce jest już tylu producentów, a liczba i powierzchnia upraw wciąż rośnie, jak są one rozlokowane? Sercem polskiego winiarstwa pozostaje południe i południowy wschód - ziemia lubuska, Dolny Śląsk, Małopolska, Podkarpacie, ale też Lubelszczyzna. Nieformalną stolicą polskiego wytwórstwa jest natomiast Zielona Góra, gdzie corocznie, we wrześniu, można spotkać się na winobraniu, które jest prawdziwym świętem polskiego przemysłu winiarskiego.

Wina polskie - szczepy, smaki i charakter

W związku z wymagającym klimatem polscy winiarze decydują się na specyficzne gatunki winorośli, które dostosowane są do niższych średnich temperatur oraz bardziej skromnego, niż na południu Europy, nasłonecznienia. W Polsce najczęściej uprawia się szczepy chardonnay, riesling, sylvaner, traminer czy pinot gris. Popularne są także mieszańce, takie jak rondo i regent czy seyval blanc, który nie dość, że jest odmianą mrozoodporną, to jeszcze zaliczaną do najlepszych pod względem smaku i aromatu, jakie można uzyskać na naszym terenie.

Wina polskie, mimo iż mniej zróżnicowane niż w innych regionach świata, zaczynają być coraz bardziej dostrzegane, a część z nich zdobywa wyróżnienia i nagrody na konkursach. Nierzadko są to wina o kompleksowym smaku i aromacie, gdzie ujawnia się ich wielopoziomowość - jednym słowem: nie ma się czego wstydzić. Ba - nawet więcej: koniecznie trzeba ich spróbować!