Zatrzymane w kadrze CCCXCVIII - Wyrzut sumienia Niemców w III Rzeszy

#1. Odwiedziny w czasie kwarantanny, Norwegia, 1905 rok.

Zdjęcie zostało zrobione podczas epidemii błonicy (dyfterytu) w szpitalu Ullevål. W okolicy mnożyły się przypadki osób zapadających na tę chorobę zakaźną. Zwłaszcza tam, gdzie ludzie żyli na małych przestrzeniach i w kiepskich warunkach. Krewni mogli odwiedzać swoich znajomych i członków rodzin, którzy akurat znajdowali się w szpitalu, ale musieli pozostać na zewnątrz, aby uniknąć zakażenia.

#2. Biuro w wydawnictwie „Moskowskij Komsomolec” po wybuchu, Moskwa, 1994.

7 października 1994 roku do biura gazety Moskowskij Komsomolec wszedł pracujący tam dziennikarz Dmitrij Chołodow z czarną dyplomatką. Był w trakcie przygotowywania materiału na temat nielegalnego handlu bronią w rosyjskim Ministerstwie Obrony. W aktówce miał rzekomo mieć dowody na osobiste zaangażowanie ministra obrony Pawła Graczowa w dostarczanie broni czeczeńskim separatystom. Materiały musiały zostać skopiowane i niezwłocznie zwrócone do informatora dziennikarza. Po wejściu do swojego gabinetu Chołodow usiadł na krześle przy oknie i otworzył teczkę. Nastąpiła eksplozja. Ostatnie słowa dziennikarza brzmiały: „To nie powinno być tak... Przewróć mnie na plecy, nie mogę oddychać! Szkoda…”

Po śmierci Chołodowa jeden z pracowników MK napisał: „Czekamy na kolejną parodię śledztwa. Nikt nam nie pomoże – ani prezydent, ani Duma, ani Prokuratura Generalna. Mordercy. Jesteśmy sami. Tylko wy, nasi czytelnicy, jesteście z nami”.

W trakcie śledztwa zmieniali się śledczy, zmieniali się także i podejrzani. Ludzi aresztowano, zwalniano i... wypłacano im odszkodowania. Jelcyn osobiście bronił „dobrego imienia” Graczowa, co zostało bezpośrednio wskazane w zeznaniach osób zaangażowanych w sprawę. Śledztwo doprowadziło w stan oskarżenia grupę byłych oficerów wojsk powietrznodesantowych z pułkownikiem Popowskim na czele. Podejrzanym o współudział był także sam Graczow, jednak ostatecznie Sąd Wojskowy Okręgu Moskiewskiego wszystkich uniewinnił. Minister złożył rezygnację ze stanowiska w 1996 roku. Zmarł w 2012 roku.

#3. Kierownictwo Forda wybiera kolory pojazdów dla rocznika 1953 z 76 przygotowanych modeli w skali, 1952 rok.

#4. Perkusista Led Zeppelin, John Henry Bonham, na swoim motocyklu, 1976 rok.

#5. Granica w okresie międzywojennym pomiędzy Rumunią (po prawej) a Polską (po lewej) w Zaleszczykach, lata 30. XX wieku.

Od 15 marca 1923 roku Zaleszczyki, miasto powiatowe w województwie tarnopolskim, należały do II Rzeczpospolitej. Zaleszczyki były postrzegane jako prężnie działający kurort ze wspaniałymi plażami nad Dniestrem. Ze względu na specyficzny, bardzo ciepły klimat, zostały nazwane polską "stolicą uprawy winorośli".
OD 1939 roku Zaleszczyki znajdywały się pod okupacją ZSRR, a od drugiej połowy 1941 aż do 1944 roku - pod okupacją hitlerowskich Niemiec. Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich odzyskał kontrolę nad miastem 16 sierpnia 1944 roku.
Po 1945 zniszczono pensjonaty, wille, plaże i ogrody i wycięto plantacje melonów. Barokowy ratusz zburzono, by zrobić miejsce na pomnik Lenina. Zdewastowano kościół katolicki, przekształcając świątynię na magazyn nawozów.

W 1941 roku w Zaleszczykach doszło do mordu NKWD na więźniach, prawdopodobnie z Kołomyi i Czortkowa. Między 5 a 7 lipca trzy zaplombowane wagony kolejowe z więźniami politycznymi zostały utopione w Dniestrze.
Żaden z więźniów nie przeżył masakry. Dokładna liczba ofiar pozostaje nieznana, ale jeden ze świadków twierdził, że po wkroczeniu do Zaleszczyk sprzymierzonych z Niemcami wojsk węgierskich, z Dniestru wyłowiono ponad 300 zwłok.

#6. Cindy Crawford z telefonem komórkowym, 1987 rok.

#7. Pierre i Marie Curie podczas podróży poślubnej, 1895 rok.

Maria Skłodowska i Pierre Curie zawarli cywilny związek małżeński 26 lipca 1895 roku. Podczas ceremonii towarzyszyła im tylko najbliższa rodzina i kilkoro najbliższych znajomych. W podróż poślubną pojechali na rowerach – prezencie ślubnym od jednego z przyjaciół.

#8. Katastrofa pod Ufą - największa katastrofa kolejowa w historii Związku Radzieckiego, 4 czerwca 1989 roku.

Do tragicznego zdarzenia doszło 4 czerwca 1989 roku około godziny 1:15 w Baszkirskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republice Radzieckiej.
Przyczyną katastrofy był gaz ziemny, który ulatniał się z uszkodzonego gazociągu przebiegającego w pobliżu torów Kolei Transsyberyjskiej pomiędzy stacjami Asza i Ufa. Eksplodował on w momencie, kiedy na torach mijały się dwa pociągi wiozące łącznie ok. 1300 ludzi.
Podczas późniejszego śledztwa stwierdzono, że w 1985 roku podczas prac ziemnych gazociąg został uszkodzony przez koparkę i niewłaściwie naprawiony. W 1989 roku ponownie doszło do rozszczelnienia gazociągu. Obsługa gazociągu zauważyła spadek ciśnienia gazu (wskutek jego wypływu), ale poprzestała tylko na... zwiększeniu mocy pomp. Bezpośrednią przyczyną eksplozji były iskry z klocków hamulcowych obu pociągów, które mijając się, zwolniły.
W katastrofie zginęło 575 osób, a od 657 do ponad 800 odniosło obrażenia.

#9. Początek Międzynarodowych Zawodów Balonów Wolnych - Puchar Gordona Bennetta, 9 września 1995 roku.

O wydarzeniu tym zostały poinformowane służby wszystkich krajów, przez których korytarz powietrzny mieli przelatywać w swych balonach zawodnicy. Startując z Paryża, karawana balonów ruszyła na wschód. Przeleciała bez incydentów nad Niemcami, Czechami, Słowacją i Polską. 12 września trzy balony dotarły do przestrzeni powietrznej Białorusi.
Amerykanie Alan Frenkel i John Stewart byli pierwsi i mieli realną szansę na zwycięstwo. Niestety, nadlatujący białoruski śmigłowiec bojowy Mi-24 wystrzelił w kierunku załogi serię z karabinu maszynowego, a balon wypełniony 900 metrami sześciennymi łatwopalnego wodoru zaczął się palić i spadł na terenie nieopodal leżącego lasu. Obaj baloniarze zginęli.

Wojsko Łukaszenki natychmiast zaczęło interpretację faktów "po swojemu". Najpierw twierdzono, że piloci pomylili balon zawodników ze szpiegowskim balonem meteorologicznym. Mówiono, że balon zmierzał w kierunku ściśle tajnej placówki wojskowej. Inna wersja wydarzeń, która została zakomunikowana światu przez białoruskie władze brzmiała, że obaj baloniarze byli już martwi - udusili się z powodu braku tlenu na dużych wysokościach - i nie odpowiadali na komunikaty nadawane przez wojska obrony powietrznej Łukaszenki.

Jak kilkukrotnie sprawdzono, władze białoruskie zostały powiadomione o wyścigu i zezwoliły na lot balonu Stewarta i Frenkla, a także balonów Michaela Wallace'a i Kevina Brilmana oraz Davida Levina i Marka Sullivana przez swoją przestrzeń powietrzną. Z jakiegoś powodu jednak ktoś na wysokim szczeblu podjął fatalną w skutkach decyzję.
Jeśli chodzi o pozostałe dwa balony, jeden natychmiast wylądował w trybie pilnym, zmuszony do tego przez inny samolot Mi-24, a drugi wylądował dwie godziny później z powodu pogarszającej się pogody. Załogi zostały ukarane przez władze białoruskie... grzywną 30 dolarów za wjazd na teren Białorusi bez wizy.

Prezydent Łukaszenka wyraził ubolewanie z powodu tragedii, ale oficjalnie nigdy nie przeprosił. Ofiarom nie wypłacono odszkodowania. Piloci białoruskiego śmigłowca Mi-24, którzy zestrzelili balon, otrzymali zegarek z herbem Białorusi. Podziękowano im „za czujność”.

#10. Biurko Alberta Einsteina w dniu jego śmierci, 18 kwietnia 1955 roku.

#11. Trzej żołnierze z piechoty morskiej grają w "domowej produkcji" szachy, Operacja Pustynna Tarcza, Arabia Saudyjska, 11 października 1990 roku.

#12. Ostatnia fotografia żyjącego Williama McKinleya, 6 września 1901 roku.

McKinley był 25. prezydentem Stanów Zjednoczonych. Dzień po wygłoszeniu przemówienia podczas Wystawy Panamerykańskiej w Buffalo, 5 września 1901 roku, prezydent odbył podróż do wodospadu Niagara, a następnie powrócił do Buffalo, gdzie chciał się spotkać z mieszkańcami miasta w tak zwanej Świątyni Muzyki.
Podczas spotkania został postrzelony przez Leona Czolgosza, Amerykanina polskiego pochodzenia, który obwiniał McKinleya o propagowanie i przyzwalanie na
"powszechną niesprawiedliwość społeczną". Prezydent otrzymał dwa strzały w brzuch i pierś. Został szybko i sprawnie przeniesiony do pobliskiego szpitala. Po opatrzeniu rany brzucha lekarze mieli nadzieję, że McKinley wyzdrowieje, zwłaszcza że stan jego zdrowia się polepszył. Niestety, tydzień później w ranę wdała się gangrena i 14 września1901 roku prezydent zmarł.
Wiceprezydentem był wówczas Theodore Roosevelt, który automatycznie, tego samego jeszcze dnia, został zaprzysiężony na 26. prezydenta Stanów Zjednoczonych.
Czolgosz, po krótkim procesie, został skazany i stracony na krześle elektrycznym 29 października 1901 roku w więzieniu stanowym w Auburn. Przed straceniem powiedział: „Zabiłem prezydenta, ponieważ był wrogiem prawych ludzi – prawych robotników. Nie żałuję swojego czynu”.
Ciała Czolgosza nie wydano rodzinie - zostało zalane kwasem siarkowym, natomiast listy i ubrania, które miał przy i na sobie w chwili aresztowania, spalono.

#13. Młoda para w herbaciarni delektuje się napojem z samowaru, Azerbejdżan, 1973 rok.

#14. Szahnur Waghinak Aznawurian, lepiej znany jako Charles Aznavour, śpiewa dla Brigitte Anne-Marie Bardot, Francja, 1958 rok.

#15. Sophie Scholl ze swoim bratem Hansem i jego znajomymi, 1942 rok.

Hans Scholl w wieku 15 lat dołączył do organizacji Hitlerjugend, a także brał udział w zjazdach nazistowskich w Norymberdze. Jego fascynacja wizją świata stworzona przez Hitlera szybko jednak zaczęła się kłócić z chrześcijańskimi zasadami wpajanymi w domu. Wraz z siostrą Sophie oraz kilkoma przyjaciółmi z uniwersytetu założyli organizację pacyfistyczną Biała Róża, która miała uzmysłowić Niemcom, co tak naprawdę kryje się za obłudnymi słowami Hitlera.
18 lutego 1943 roku przyłapano go, gdy wraz z siostrą Sophie zajmował się kolportażem ulotek na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium i przekazano gestapo. Już cztery dni później wraz z siostrą oraz ich przyjacielem Christophem Probstem po krótkim procesie zostali skazani na śmierć przez ścięcie na gilotynie. Wyrok wykonano jeszcze tego samego dnia.
Organizacja Biała Róża zdołała stworzyć zaledwie 6 różnych ulotek, które były rozlepiane w budkach telefonicznych i nocami na murach miasta, a także umieszczane za wycieraczkami zaparkowanych samochodów. Czwarta ulotka grupy głosiła: „Nie milczymy, jesteśmy waszym wyrzutem sumienia, Biała Róża nie zostawi was w spokoju!”. Niewielu miało wtedy odwagę bronić swoich przekonań i stawiać opór...

#16. ConVair Car Model 118, pierwszy lot latającego samochodu, Kalifornia, listopad 1947 roku.

Convair Model 118 był czteroosobowym samochodem z nadwoziem zbudowanym z włókna szklanego. Był napędzany 26-konnym silnikiem Crosley, który znajdował się z tyłu samochodu. Do samochodu można było zamontować specjalnie zaprojektowane skrzydła z zespołem napędowym i ogon, zamieniając go w lekki samolot. W tej roli Model 118 miał układ górnopłatu z pojedynczym silnikiem ciągnącym napędzającym dwupłatowe, drewniane śmigło.

Po oblataniu maszyny zaczęto planować produkcję seryjną samolotu – w wersjach cywilnych i wojskowych, a także większą wersję ze skrzydłami o rozpiętości 12 metrów. Planowano budowę przynajmniej 160 tysięcy egzemplarzu tego pojazdu. Cena samego samochodu miała wynosić 1500 dolarów. W cenę nie były wliczone skrzydła – planowano, że te mogłyby być wynajmowane na lotniskach.

Plany okazały się zbyt optymistyczne. Maszyna miała poważne problemy z wibracjami ogona i nadmierną masą własną. Koszty produkcji okazały się wyższe niż planowano, a sam "latający samolot" spotkał się z bardzo mały zainteresowaniem i ostatecznie cały program został anulowany.

#17. Sturmgewehr 44 Krummlauf, 1945 rok.

Ten nietypowy dodatek do karabinu STG 44 to dokręcana, zakrzywiona lufa pozwalająca na bezpieczne strzelanie zza osłony. Strzelanie nie było prowadzone na oślep, bowiem do karabinu można było dokręcić specjalną lunetę, wyglądem i kształtem przypominającą peryskop.

#18. Walt Disney pokazujący swojemu kotu Myszkę Miki, 1931 rok.

#19. Samochód Reinharda Heydricha po udanym zamachu na jego życie, 27 maja 1942 roku.

27 maja 1942 roku przeprowadzono Operację Anthropoid. Spadochroniarze rządu emigracyjnego Czechosłowacji dokonali zamachu na Reinharda Heydricha, okrutnego protektora Czech i Moraw. Heydrich wprowadził w kraju stan wojenny i drastyczne środki terroru, takie jak rozstrzeliwania, wysiedlenia, przymusowa rekrutacja robotników i propaganda. Dążył także do pełnej germanizacji narodu czeskiego.
Choć sama akcja zakończyła się niepowodzeniem, Heydrich zmarł osiem dni później wskutek powikłań pooperacyjnych i sepsy. Inną przyczyną śmierci powoli powracającego do zdrowia Niemca mogła być zatorowość płucna z ostrym zatorem płucno-sercowym, powstała w wyniku długotrwałego unieruchomienia po zabiegu.
Heydrich był najwyższym rangą niemieckim funkcjonariuszem zabitym w zamachu podczas II wojny światowej. Pogrzeb Heydricha był największą tego rodzaju uroczystością w dziejach III Rzeszy. Na fali prześladowań odwetowych aresztowano ponad 3 tysiące osób, 1327 skazano na śmierć, a kilka dalszych tysięcy zesłano do obozów koncentracyjnych. Po fałszywej informacji, że sprawcy ukrywają się w Lidicach, wszyscy mężczyźni powyżej 15 roku życia będący mieszkańcami wsi zostali rozstrzelani, kobiety zesłano do obozu Ravensbruck, a 82 ze 105 dzieci zamordowano w komorach gazowych w obozie Kulmhof. Wszystkie budynki wsi zostały oblane benzyną i spalone.
Prawdziwi zamachowcy ukrywali się w prawosławnym soborze Świętych Cyryla i Metodego w Pradze. Zostali zdekonspirowani wskutek zdrady, a okrążeni w kościele przez wojska SS popełnili samobójstwo 18 czerwca 1942 roku. Aresztowano i zamordowano w obozie koncentracyjnym w Mauthausen również członków rodzin spadochroniarzy oraz krewnych wszystkich osób, którym udowodniono lub które podejrzewano o udział w zamachu - łącznie 262 osoby.

#20. Ambasador Niemiec Hans-Adolf von Moltke, polski przywódca Józef Piłsudski, niemiecki minister propagandy Joseph Goebbels i polski minister spraw zagranicznych Józef Beck podczas wizyty niemieckiego ministra w Polsce, Warszawa, 14 czerwca 1934 roku.

W poprzedniej części