Zatrzymane w kadrze CCCXCII - Siedem słów, których nie można powiedzieć w telewizji

#1. Dżochar Dudajew sekundy przed śmiercią, 21 kwietnia 1996 roku.

Dżochar Dudajew od 1966 roku służył w lotnictwie dalekiego zasięgu na Syberii, w Estonii i Ukrainie. Po dwunastu latach kariery doszedł do stanowiska dowódcy pułku lotnictwa ciężkiego (dalekiego zasięgu), a w 1989 roku został generałem majorem lotnictwa. Był jedynym Czeczenem w armii ZSRR, który zaszedł tak daleko w hierarchii wojskowej i otrzymał stopień generała. W latach 1987–1990 dowodził stacjonującym w Tartu w Estonii dywizjonem bombowców Tu-22, zdolnych do przenoszenia pocisków nuklearnych. Jego zadaniem w razie ewentualnej konfrontacji z Zachodem miało być zrzucenie bomb nuklearnych na europejskie stolice. Przeprowadzał stamtąd również naloty dywanowe na cele w Afganistanie.
25-26 listopada 1990 roku na I Powszechnym Kongresie Narodu Czeczeńskiego został wybrany jego przewodniczącym. 6 września 1991 roku obalił dotychczasowe władze Czeczenii i przejął władzę w republice. 27 października 1991 roku został wybrany na prezydenta w wyborach ocenianych przez obserwatorów jako „nie całkiem wolne” – głosił, iż uczyni Czeczenię „drugim Kuwejtem”. 1 listopada 1991 roku ogłosił niepodległość republiki. Po nieudanej interwencji rosyjskich komandosów ogłosił dżihad przeciwko Rosji.
Prowadząc konsekwentnie politykę niepodległościową, odmówił podpisania 31 marca 1992 roku umowy o powołaniu Federacji Rosyjskiej. W czasie swoich rządów bezskutecznie zabiegał o międzynarodowe uznanie niepodległości republiki.
11 grudnia 1994 roku rozpoczęła się oficjalna rosyjska wojskowa interwencja – na teren republiki wkroczyły rosyjskie oddziały pancerne pod dowództwem generała Pawła Graczowa, co... przysporzyło walczącemu przeciw inwazji Dudajewowi popularności i społecznego poparcia.
19 stycznia 1995 wojska rosyjskie zdobyły pałac prezydencki. Stolica upadła w końcu lutego 1995 roku. Dudajew i jego wojsko zajęli pozycje na prowincji, gdzie generał dowodził walką partyzancką. Zginął 21 kwietnia 1996 roku trafiony pociskiem rakietowym podczas rozmowy przez telefon satelitarny, którą namierzył rosyjski samolot zwiadowczy.

#2. George Carlin został aresztowany za złamanie praw nieprzyzwoitych w Wisconsin po występie pod tytułem „Siedem słów, których nie można powiedzieć w telewizji”, 27 maja 1972 r.

Siedem słów przytoczonych przez Carlina, za które komik trafił za kratki w amerykańskim mieście Madison to: shit, piss, fuck, cunt, cocksucker, motherfucker, tits.
Po jego kolejnym występie w 1973 roku jeden z oburzonych słuchaczy radiowych o imieniu Jon Douglas, który jechał wówczas samochodem wraz ze swoim małoletnim synem, poskarżył się Federalnej Komisji Łączności, że materiał puszczony jest o nieodpowiedniej porze. Był to jeden z ważniejszych przyczynków do tego, że w 1978 roku Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych wprowadził przepis Safe harbor, który pozwalał na transmitowanie nieprzyzwoitych (ale nie obscenicznych) treści pomiędzy godzinami 22:00 i 6:00 nigdy jasno nie definiując, które słowa są nieprzyzwoite, a które obsceniczne.

#3. Sean Connery i Ursula Andress na planie filmu Doktor No, 1962 rok.

#4. Sierżant Anton Schmid, austriacki poborowy w Wehrmachcie, któremu przypisuje się uratowanie 250-300 Żydów. Jego czyny zostały w końcu odkryte i 13 kwietnia 1942 roku został stracony przez wojska niemieckie za zdradę.

Od listopada 1941 roku do momentu aresztowania w styczniu 1942 roku Schmid ukrywał w swoim mieszkaniu w Wilnie Hermanna Adlera, urodzonego w Bratysławie żydowskiego członka ruchu oporu, i jego żonę Anitę posługujących się fałszywymi dokumentami. Adler przedstawił Schmidowi kluczowe postaci ruchu oporu w getcie wileńskim, w tym przywódcę powstania w getcie białostockim w 1943 roku Mordechaja Tenenbauma i Chajkę Grossman. Mieszkanie Schmida służyło jako miejsce spotkań żydowskich partyzantów.
Schmid, Adler i Tenenbaum opracowali plan ratowania Żydów z getta wileńskiego, przewożąc ich do Białegostoku, Lidy i Grodna, uważanych za miasta bezpieczniejsze. Pod pretekstem przenoszenia kluczowych żydowskich robotników w miejsca, w których byli najbardziej potrzebni, Anton wywiózł około 300 Żydów z Wilna.
Schmid został aresztowany pod koniec stycznia 1942 roku i osadzony w więzieniu w Wilnie. Za pomoc udzieloną żydowskiemu ruchowi oporu został skazany na śmierć 25 lutego i stracony 13 kwietnia.
W liście do rodziny napisał: „Postąpiłem jak człowiek i nie chciałem nikogo skrzywdzić”.

#5. Mołotow i Ribbentrop przechodzą przed żołnierzami Wehrmachtu prezentującymi broń na stacji Anhalt. Berlin, Niemcy, 12 listopada 1940 r.

#6. Pierwszy przenośny radziecki komputer Elektronika MS 1504 (PC-300), Mińsk, 1991 rok.

#7. Drużyna piłkarska brytyjskich żołnierzy w maskach przeciwgazowych, I wojna światowa, gdzieś w północnej Francji, 1916 rok.

#8. Szczupły 35-letni major KGB Władimir Władimirowicz Putin o nieśmiałym spojrzeniu i wysokim czole odbiera dyplom i odznakę z rąk wschodnio-niemieckich oficjeli, w tym szefa Stasi w Dreźnie generała-majora Horsta Böhma. Tego wieczoru dostał Złotą Honorową Odznakę Przyjaźni Niemiecko-Sowieckiej, 21 listopada 1987 roku.

#9. Twarz szermierza po walce, po której pamiątką będzie tzw. Schmisse, czyli blizna po pojedynku, początek XX wieku.

Blizny odniesione w pojedynkach szermierczych były postrzegane jako „odznaka honoru” już od 1825 roku. Mogą być uważane za wczesne przykłady skaryfikacji w społeczeństwie europejskim.
Po takiej bliźnie można było poznać głównie, że jej właściciel wywodzi się z wyższych sfer, najprawdopodobniej z Austrii bądź Niemiec i brał udział w honorowych i chwalebnych onegdaj akademickich pojedynkach szermierczych na początku XX wieku, tzw. menzurach.
Menzury są (rzekomo wciąż) nierozerwalnym, tradycyjnym elementem w społeczności niektórych zrzeszeń, bractw czy też stowarzyszeń akademickich Niemiec, Austrii, Szwajcarii, Litwy, Łotwy i Estonii. Obecnie podczas menzur stosuje się bandaże i osłony uniemożliwiające zadanie śmiertelnego obrażenia. Broń jest dezynfekowana.
Chyba najsłynniejszą osobą, która mogła się pochwalić tego typu blizną, był słynny oficer niemieckich jednostek Waffen-SS, dowódca kilku spektakularnych operacji komandosów, Otto Skorzeny.

#10. Agop Abousefian i Angela Avetisian pozują przed swoim domem w dniu ślubu. Libańska wojna domowa, Bejrut, 17 września 1989 roku. Zdjęcie wykonane przez Josepha Barraka.

#11. Sophia Loren, 1963 rok.

#12. Zniszczenia dokonane w siedzibie brytyjskiego wywiadu w Jerozolimie przez podłożoną bombę, 27 grudnia 1945 roku.

W 1945 roku Liga Arabska (Egipt, Arabia Saudyjska, Liban, Syria i Irak) zaczęła wywierać silny nacisk na Wielką Brytanię, aby ta utrzymała limity żydowskiej imigracji do Palestyny. Pomimo to, 28 sierpnia 1945 roku statek Dalin przybił do brzegów Palestyny w okolicach miasta Cezarea. Na terytorium Palestyny wylądowało 35 nielegalnych żydowskich imigrantów. W ten sposób rozpoczęła się ostatnia i największa fala nielegalnej żydowskiej imigracji do Palestyny.
16 września 1945 roku brytyjski premier Clement Richard Attlee odrzucił propozycję prezydenta Stanów Zjednoczonych Trumana o wpuszczeniu do Palestyny stu tysięcy Żydów z Europy. Atlee wprowadził ograniczenia żydowskiej imigracji, zezwalając jedynie na napływ 18 tysięcy Żydów rocznie.
W takiej sytuacji żydowskie organizacje zbrojne działające w Palestynie zerwały wszelką współpracę z Brytyjczykami. Wysiłki skierowano na organizację nielegalnej imigracji żydowskiej oraz na walkę z brytyjską władzą mandatową.
10 października 1945 roku Żydzi zaatakowali brytyjski obóz dla internowanych Atlit pod Hajfą. Uwolniono 208 nielegalnych żydowskich imigrantów.
27 grudnia 1945 roku przeprowadziły zamach terrorystyczny na budynki brytyjskiego wywiadu w Jerozolimie i Jafie.

#13. Prezydent Gerald Ford i generał Franco w Madrycie, 1975 rok.

#14. Próba chóru, rosyjska kompania karna, 1978 rok.

#15. Queen - Live at Rock In Rio, 1985 rok.

W 1985 roku odbył się pierwszy z cykli koncertów "Rock in Rio", na którym największą gwiazdą był zespół Queen. Seria koncertów miała miejsce między 11 a 25 stycznia i szacuje się, że na żywo popisy gwiazd (Queen, Rod Stewart, Iron Maiden, AC/DC, Scorpions, Ozzy Osbourne, Yes, The B'52s, Whitesnake) oglądało 1,4 miliona fanów. Garść niekiepskich statystyk:
- sprzedano 1,6 miliona litrów napojów
- zużyto 4 miliony plastikowych kubków
- sprzedano 900 tysięcy hamburgerów
- sprzedano 500 tysięcy kawałków pizzy
- restauracja McDonald's sprzedała jednego dnia 58 tysięcy hamburgerów, co zostało odnotowane w Księdze rekordów Guinnessa. Rekord ten został pobity w 2011 roku na festiwalu Rock in Rio IV, podczas którego brazylijska sieć fast foodów Bob's sprzedała jednego dnia 79 tysięcy (!) kotletów w bułce.

#16. John Howard, premier Australii, ma na sobie kamizelkę kuloodporną podczas rozmowy z właścicielami broni na wiecu w 1996 roku po masakrze w Port Arthur.

W niedzielę 28 kwietnia około godziny 11:45 w Port Arthur 28-letni Martin Bryant z New Town, po skończeniu posiłku na tarasie kawiarni The Broad Arrow Cafe, wszedł do środka i zaczął strzelać do gości. Bandyta zabił 20 osób i gdy uznał, że wszyscy nie żyją, spokojnie opuścił lokal. Potem kontynuował serię zabójstw na ulicach miasta, pozbawiając życia następne ofiary. Bilans jego zabójstw to 35 osób oraz 23 rannych. Morderca został skazany na 35-krotne dożywocie.

#17. Jedyne znane zdjęcie Marilyn Monroe i prezydenta Johna F. Kennedy'ego razem w domu reżysera filmowego Arthura Krima. 19 maja, Manhattan, Nowy Jork, USA, 1962. Tej samej nocy Monroe zaśpiewała „Happy Birthday” w Madison Square Garden. Zdjęcie wykonane przez fotografa Białego Domu Cecila W. Stoughtona.

#18. Pomnik Karola Marksa i Fryderyka Engelsa, fotografia wykonana między 1990 a 1991 rokiem.

W 1977 roku władze NRD podjęły decyzję o zagospodarowaniu przestrzeni między Pałacem Republiki a wieżą telewizyjną. Rzeźbiarz Ludwig Engelhardt został powołany na dyrektora artystycznego projektu przebudowy placu. 4 kwietnia 1986 roku w centrum placu odsłonięto pomnik z brązu przedstawiający Marksa i Engelsa dłuta Engelhardta.
W okresie przewrotu politycznego w styczniu 1990 roku na podstawie pomnika pojawiło się graffiti o treści „Następnym razem wszystko będzie lepiej”. Napis został zamazany, ale w październiku 1990 roku pojawił się inny napis „Jesteśmy niewinni” („Wir sind unschuldig”). Słowo „Nie” zostało zamazane sprayem w 1991 roku.

#19. Walter Royal, jeden z dwóch luksusowych pojazdów produkowanych w międzywojennej Czechosłowacji, podczas swojej premiery na Prague Motor Show, Praga, 1931 rok.

#20. 24-26 kwietnia 1945 roku - czerwonoarmiści na ulicach Dąbia, obecnie dzielnicy Szczecina.

25 kwietnia 1945 roku miasto opuścił ostatni Gauleiter Szczecina i Pomorza Franz Schwede-Coburg. Następnego dnia (26 kwietnia) miasto zostało zajęte przez sowiecką 65. Armię pod dowództwem generała Pawła Batowa, a już 28 kwietnia przybyły do niego polskie władze. Na czele Tymczasowego Zarządu Miasta stanął inżynier Piotr Zaremba, wyznaczony przez władze na urząd prezydenta miasta. 30 kwietnia na maszt na Wałach Chrobrego została wciągnięta biało-czerwona flaga. W tym czasie w Szczecinie znajdowało się zaledwie około 200 Polaków oraz około 6 tysięcy Niemców, których zgromadzono w dzielnicy Niebuszewo. Miasto było niemalże całkowicie zniszczone w wyniku wielokrotnych nalotów dokonanych przez RAF i US Air Force.
Po zakończeniu II wojny światowej kwestia bombardowań Szczecina stała się tematem tabu. Wskutek przypisania Niemcom całości winy za zniszczenia wojenne oraz panującej ówcześnie opinii o nieskazitelności aliantów ukrywano liczne fakty, między innymi, że poza głównym celem bombardowań zniszczono również budynki o wartościach kulturowych, jak również kamienice i szpitale. Pomijana była także liczba ofiar wśród mieszkańców Szczecina (zginęło kilka tysięcy cywilów, głównie kobiet, dzieci i starców).
Istotną rolę odgrywała kwestia polityki Stalina, któremu zależało, aby przekonać polską opinię publiczną, że w zamian za Kresy Wschodnie podczas konferencji poczdamskiej przyznano Polsce "cywilizowane miasto", podczas gdy Polacy nie zdawali sobie sprawy ze stopnia jego zrujnowania.


W poprzednim odcinku