Zatrzymane w kadrze – Rasistowska pani senator

#1. Afrykanin wskazuje oskarżonego na procesie w Luandzie. Proces jest jedynym przypadkiem od zakończenia drugiej wojny światowej, kiedy ktoś był sądzony za „zbrodnie przeciwko pokojowi”. Trzynastu zachodnich najemników, głównie z Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych, było sądzonych przez trybunał w Angoli za zbrodnie wojenne w 1976 r.

„Szukam zatrudnienia jako najemnik na pełny etat albo kontrakt. Preferowana Centralna lub Południowa Ameryka, ale może być gdziekolwiek na świecie, jeśli zleceniodawca opłaci transport. Kontakt Gearhart PO box 1457 Wheaton MD 20902”.

Ogłoszenie mniej więcej takiej treści pojawiło się w „Soldier of Fortune” w styczniu 1976 roku, a zamieścił je 34-letni Daniel Gearhart, weteran z Wietnamu należący wówczas do Sił Specjalnych Armii Amerykańskich, czyli elitarnych Zielonych Beretów.
Głównym powodem szukania takiej formy zarobku były długi, w jakie popadł wraz ze swoją rodziną: żoną i czworgiem dzieci.
Długo nie musiał czekać na odpowiedź. Pod koniec stycznia odezwał się do niego werbownik z FNLA (Narodowego Frontu Wyzwolenia Angoli), znany pod pseudonimem Lobo do Sol.
Gearhart już 3 lutego opuścił Stany Zjednoczone, kierując się do Zairu. W rejonie tym przebywały antykomunistyczne jednostki FNLA walczące z marksistowskimi oddziałami MPLA (Ludowy Ruch Wyzwolenia Angoli) i rządem w Luandzie oraz wspierającym go kubańskim kontyngentem wojskowym.
Zaraz po przybyciu otrzymał trzytygodniowy żołd 1000 dolarów, który miał być wysłany do jego żony. Sheila Gearhart twierdziła później, że nie dostała „ani centa”. Prawdopodobnie wszystko ukradł wyżej wspomniany Lobo.
13 lutego Gearhart wraz ze swoim oddziałem został wzięty do niewoli przez patrol kubański po przekroczeniu granicy, w pobliżu wioski San Salvador.
11 czerwca rozpoczął się w Luandzie proces przeciwko Gearhartowi i 12 innym najemnikom. Wśród nich było 10 Brytyjczyków i 3 Amerykanów.
Procesowi władze komunistyczne nadały międzynarodowy rozgłos. Społeczeństwo angolskie rzekomo spontanicznie go popierało, czego wyrazem była kilkutysięczna demonstracja w Luandzie w dniu jego rozpoczęcia. Aby zapewnić odpowiedni odbiór wydarzenia, a w szczególności umożliwić go zachodnim mediom, wypowiedzi prawników i oskarżonych tłumaczono bezpośrednio na portugalski, hiszpański, francuski, angielski i rosyjski.
28 czerwca zapadły wyroki: długoletnie wyroki więzienia dla 9 najemników i 4 wyroki śmierci, w tym także i dla Gearharta.
O ile pozostałe wyroki nie budziły wielu wątpliwości, bo jakoś można je było uzasadnić, o tyle wyrok śmierci dla Daniela Gearharta stał się obiektem międzynarodowych protestów. W jego sprawie interweniowali m.in. prezydent USA Gerald Ford, a także brytyjski premier James Callaghan. W sprawę złagodzenia wyroku zaangażowano także organizację Czerwony Krzyż.
Gearhart, po wejściu na terytorium Angoli, nie oddał ani jednego strzału. Jedynym dowodem jego zbrodniczych zamiarów było ogłoszenie, które przy nim znaleziono w chwili aresztowania.
„Afryka postrzega najemników jako zagrożenie dla ludzi, dzieci i bezpieczeństwa państwa. Sieją strach, wstyd i nienawiść w Angoli” – tak brzmiało uzasadnienie wyroku wygłoszone przez jednego z sędziów, Ernesto Teixeira da Silvę.
Nie wzięto również pod uwagę skruchy Gearharta; wyrok wykonano 10 lipca 1976 roku. Jak na ironię, była to jego 11. rocznica ślubu z Sheilą.
Egzekucja wywołała reperkusje międzynarodowe: USA zablokowały przyjęcie Angoli do ONZ, notę potępiającą wydał także rząd Jej Królewskiej Mości.
W terminie 8 dni, jaki władze angolskie wyznaczyły na zabranie ciała, zostało ono sprowadzone do Stanów Zjednoczonych.

#2. Amerykański żołnierz stojący w ciężarówce wypełnionej złotem odzyskanym od reżimu Saddama Husajna po inwazji na Irak pod koniec 2003 roku.

Chociaż dokładne liczby nie są znane, niektórzy eksperci szacują, że podczas swojego 24-letniego panowania Saddam zgromadził prywatny majątek wielkości nawet i 40 miliardów dolarów amerykańskich.

#3. Marsz kobiet na rzecz rewolucji islamskiej pod przewodnictwem ajatollaha Chomeiniego, Teheran, Iran, 1979 rok.

#4. Uwolnieni żołnierze francuscy niosą plakat z karykaturami Hitlera. Ten znak, widoczny na fotografii poniżej, został wywieszony na jednym brzegu rzeki. Niemieccy obserwatorzy zobaczyli go przez lornetkę i wściekle podziurawili znak kulami. Ren, Francja, 1945 rok.

#5. Rita Hayworth we wspólnym tańcu z marynarzami na pokładzie statku, 1941 rok.

#6. Car Mikołaj II i jego syn piłują drewno, będąc już w niewoli, zaledwie kilka miesięcy przed egzekucją z rąk bolszewików, 1917 rok.

#7. Rebecca Ann Felton, pierwsza kobieta w Senacie Stanów Zjednoczonych, lata 20. XX wieku.

Rebecca Ann Felton była wybitną przedstawicielką klasy wyższej w stanie Georgia. Opowiadała się za reformą więziennictwa, prawem wyborczym dla kobiet i reformą edukacji. Jej mąż William Harrell Felton zasiadał zarówno w Izbie Reprezentantów Stanów Zjednoczonych, jak i w Izbie Reprezentantów stanu Georgia, a ona pomagała organizować jego kampanie polityczne.
Sympatyczna babcia Felton, główna postać amerykańskiego feminizmu pierwszej fali, była także zwolenniczką białej supremacji i ostatnim właścicielem niewolników, który zasiadał w amerykańskim Senacie. Opowiadała się energicznie za linczem Afroamerykanów pod pretekstem ochrony czystości seksualnej białych kobiet.
Najwybitniejsza kobieta stanu Georgia w epoce postępowej pod koniec życia została uhonorowana symboliczną jednodniową nominacją do Senatu. Felton została zaprzysiężona 21 listopada 1922 roku i służyła zaledwie 24 godziny. W wieku 87 lat była najstarszą obywatelką/obywatelem USA, który wszedł do Senatu. Felton była jedyną kobietą, która pełniła funkcję senatora ze stanu Georgia aż do nominacji Kelly Loeffler w 2020 roku, czyli prawie wiek później.

#8. Matka Kata Šoljić ze zdjęciami swoich czterech synów, którzy zginęli w obronie miasta Vukovar podczas wojny o niepodległość Chorwacji, 1991 rok.

Oblężenie Vukovaru trwało 87 dni, od sierpnia do listopada 1991 roku. W trakcie oblężenia około 1800 słabo uzbrojonych członków chorwackiej Gwardii Narodowej i ochotników cywilnych broniło się przeciwko znacznie liczniejszym i ciężko uzbrojonym siłom Jugosłowiańskiej Armii Ludowej (JNA) oraz serbskim siłom paramilitarnym, które wspierała artyleria. To była brutalna bitwa, w trakcie której każdego dnia wystrzeliwano około 12 000 pocisków i rakiet w kierunku miasta.
Po zdobyciu Vukovaru przez serbskie siły 18 listopada 1991 roku, miały miejsce masakry i czystki etniczne, w wyniku których zginęło wielu żołnierzy i cywilów, a co najmniej 31 000 osób zostało wywiezionych z miasta i okolic. Zdobycie miasta przyczyniło się do powstania Republiki Serbskiej Krajiny, części terytorium kontrolowanego przez Serbów w Chorwacji. Wkrótce po bitwie serbscy wojskowi i politycy, w tym Slobodan Milošević, zostali oskarżeni o zbrodnie wojenne popełnione podczas oblężenia i po nim.
Vukovar pozostał w rękach serbskich do roku 1998, gdy został pokojowo włączony z powrotem do Chorwacji.

#9. Lauren Bacall i Humphrey Bogart udający się do stolicy Stanów Zjednoczonych, aby walczyć z HUAC, 1947 rok.

Pod koniec lat 40. XX wieku Komisja ds. Działalności Antyamerykańskiej (HUAC) pod przewodnictwem J. Parnella Thomasa zaczęła posądzać część środowiska aktorskiego o sympatyzowanie oraz sprzyjanie poglądom komunistycznym.
Dziewiętnastu aktorów, po konsultacjach ze swoimi prawnikami, zdecydowało się przeciwstawić działaniom Thomasa. W obronie „dziewiętnastu nieprzyjaznych” (ang. The Unfriendly Nineteen), powołano komitet do spraw 1. poprawki. Organizację zdecydował się wesprzeć Bogart. Wraz z grupą aktorów (m.in. byli to Gene Kelly, Groucho Marx, John Garfield, Myrna Loy, Paulette Goddard, Rita Hayworth) wsiadł na pokład samolotu wyczarterowanego przez Johna Hustona od Howarda Hughesa i udał się do Waszyngtonu.
Ku zaskoczeniu komitetu wielu przesłuchiwanych spośród „dziewiętnastu nieprzyjaznych” rzeczywiście miało pewne związki z komunizmem. Nieświadomy tego Bogart wraz ze swoją żoną Lauren Bacall próbowali odciąć się od powstałego zamieszania.

#10. Procesja ślubna w Ammanie, Jordania, 1930 rok.

#11. W 1979 roku amerykańska stacja kosmiczna Skylab miała spaść nieszkodliwie do Oceanu Indyjskiego. Zamiast tego rozbiła się w pobliżu Esperance w Australii Zachodniej. Departament Stanu USA został ukarany przez Australijczyków grzywną w wysokości 400 dolarów za śmiecenie.

#12. Strajk w niemieckiej fabryce Forda w Kolonii w 1973 roku, zorganizowany przez tureckich robotników w ramach protestu przeciwko złym warunkom pracy.

#13. Zawodnik Santos FC Edson Arantes do Nascimento, czyli Pelé, płacze po strzeleniu tysięcznego gola w swojej karierze podczas meczu przeciwko CR Vasco da Gama na stadionie Maracanã, Rio de Janeiro, Brazylia, 1969 rok.

#14. Od lewej do prawej: szwedzkie modelki Christina Leander, Britt Niord, Kerstin Appeltoft, Marie Louise i Britt Marie Linblad reklamują całą gamę kostiumów kąpielowych, 16 września 1965 roku.

#15. Żołnierze z Batalionu „Czata 49” wyciągają z zasobników zrzutowe granatniki przeciwpancerne PIAT, 1944 rok.

W 1942 roku powstała Centrala Zaopatrzenia Terenu (CZT), z kryptonimem liczbowym KG AK: 49. Batalion Czata 49 utworzono z personelu CZT, IV Oddziału KG AK, żołnierzy 27. Wołyńskiej DP AK oraz Cichociemnych oczekujących w stolicy na przydziały. Czata 49 był częścią zgrupowania „Radosław”, najsilniejszego i najbardziej elitarnego zgrupowania walczącego w powstaniu warszawskim.
W czasie powstania przez szeregi batalionu przeszło około 400 osób, z których zginęło 179 powstańców, w tym 20 oficerów.


W poprzednim odcinku

Źródła: 1, 2