RZĄDY KOBIET
Co się też dzieje z panią Pankhurst? Wyobrażam sobie, że jeśli w jakiem ustroniu angielskiem studyuje bieg obecnych wypadków, to ta cała wrzawa, jaką jej czyny wywoływały przed wojną, musi się jej wydawać wysoce naiwną. O co chodziło? Że kilka pan nie chciało jeść, gdy je wsadzono za awantury do kozy. Dziś napewno niktby się nie silił, aby im za pomocą kauczukowych rurek wprowadzać chleb kartkowy do żołądków, przeciwnie, uznanoby ich abstynencyę za dowód wysokiego patryotyzmu.
Ale największa melancholia musiała panią Pankhurst ogarnąć, gdy wyczytała w pismach wiadomość o przyznaniu kobietom w Rosyi równouprawnienia politycznego. O, ironio losu! Żona pana Milukowa już zasiada w radzie miejskiej a one, biedne sufrażystki angielskie, które się rujnowały na parasolki i szpilki do kapeluszy oczywiście nie przez kokieteryę, tylko aby mieć oręż do walki o prawa wyborcze, tkwią jeszcze w politycznem staropanieństwie. Czyż taka wiadomość nie może rozgoryczyć?
Kwestyi nie ulega, że skoro kobiety zyskały już równouprawnienie polityczne w Rosyi, to wkrótce zdobędą je na całym świecie. Rozejdzie się to z żywiołową siłą, jak moda. Dla ludzi, baczniej obserwujących życie, było to zresztą łatwe do przewidzenia. Przypomnijmy sobie, co się działo przed wojną. Gdy kobiety żądały praw wyborczych, mężczyźni oponowali, ale łagodnie. Wyszydzano feministki, karykaturowano je, w całej tej jednak walce z niemi było więcej nuty politowania, niż oburzenia. Nawet gdy sufrażystki angielskie zaczęły odgryzać policyantom palce, krajać cenne obrazy, podpalać domy, tłum znosił to względnie spokojnie. Oczywiście mężczyzna bezpośrednio zainteresowany, któremu odgryzano palce, bronił się i krzyczał, inni jednak ograniczali swą solidarność męską do wzruszania ramionami i refleksyi w rodzaju: „Waryatki”, „A to wściekłe baby” i t. p. Nie było wypadku, żeby tłum rzucił się na jakąś sufrażystkę i próbował jej wymierzyć karę doraźną.
Ale wymyślono w tym czasie modę „jupes- culottes”. Były to spodnie dla kobiet. I mamy wszyscy chyba żywo w pamięci, co się działo, gdy pierwsze ofiary tej nieszczęsnej mody odważyły się ukazać w spodniach na ulicy. Tłum wył, o mało ich nie porozszarpywał, litościwi ludzie musieli je chować po bramach. I te sceny powtarzały się wszędzie bez względu na różnice klimatyczne i narodowościowe. Jako moda, „jupes- culottes” nie były ani kosztowniejszą ani bardziej cudaczną od wielu innych, czyli ze to ogólnoeuropejskie oburzenie na kobiety w spodniach musiało mieć głębsze przyczyny. Wyszło na jaw, że prawem, którego ród męski strzegł najzazdrośniej, nie było zasiadanie w parlamentach i radach miejskich, ani sprawowanie posad w sądownictwie i milicyi, lecz tylko prawo do noszenia spodni.
Otóż to prawo kobiety wywalczyły sobie podczas wojny. Aby módz pracować w fabrykach amunicyi i pełnić najrozmaitsze rodzaje służby pomocniczej, zaczęły się ubierać w spodnie. I mężczyźni nie mogli się już na nie oburzać. Spodnie dla kobiet stały się symbolem szczytnego pojmowania patryotyzmu.
To stworzyło pierwszy wyłom w tyranii męskiej. Pierwszy i zarazem najważniejszy, bo zmuszono mężczyzn do kapitulacyi na tym punkcie, którego najusilniej bronili. Prawa polityczne są już tylko naturalną konsekwencyą tego zwycięstwa.
Tygodnik Illustrowany, 14/20-04-1917
https://100lattemu.pl/
