Czego telewizja nie mówi o seryjnych mordercach…

#1. Inteligencja nie jest wymagana…

Oglądając filmy czy seriale, można dojść do wniosku, że seryjni mordercy muszą być ponadprzeciętnie inteligentni – inaczej przecież nie udawałoby im się tak długo unikać sprawiedliwości. Przeprowadzono więc badanie w tej sprawie i co się okazało? Że przeciętna inteligencja seryjnego mordercy – IQ 95 – mieści się w przedziale typowym dla ogółu populacji (90-110). Aby więc stać się gwiazdą telewizyjnego dokumentu, wcale nie potrzeba szczególnych predyspozycji.

#2. …ale ma związek z wyborem metody działania

Czy to oznacza, że seryjni mordercy nie wyróżniają się niczym szczególnym – przynajmniej w aspekcie inteligencji i ta nie ma żadnego wpływu na ich działania? Nie do końca. Statystyczne różnice w poziomie IQ znajdują odzwierciedlenie w wyborze metody zabijania ofiar. Okazuje się, że najbardziej inteligentni mordercy – ci, którzy zawyżają średnią – chętniej uciekają się np. do konstruowania bomb, podczas gdy ci zaniżający statystykę prędzej zatłuką ofiarę na śmierć.

#3. Złapanie nigdy nie jest opcją

Jednym z bardziej efektownych – a co za tym idzie, również absurdalnych – telewizyjnych konceptów jest to, jakoby seryjnego mordercę można było złapać wyłącznie wtedy, kiedy sam zechce dać się złapać. Tyle że to całkowicie wbrew logice, a także danym zgromadzonym przez FBI. Wynika z nich, że seryjnych morderców gubi nadmierna pewność siebie – porzucają dotychczasowe środki ostrożności w przekonaniu, że nikt nie może ich złapać.

#4. Zdefiniuj słowo „seryjny”

Nieuchronnie nasuwa się pytanie, ile właściwie osób należałoby pozbawić życia, by móc tytułować się mianem seryjnego mordercy. Dziesięć, piętnaście? Do takich mniej więcej można by dojść wniosków, studiując biogramy znanych złoczyńców. Prawda jest jednak zupełnie inna. Wystarczą bowiem już dwie lub trzy ofiary. Warunek jest jednak taki, aby morderstw dokonano w dwóch odrębnych przypadkach rozdzielonych „czasem na ochłonięcie”. Z technicznego punktu widzenia sprawcy masowych strzelanin nie są więc seryjnymi mordercami (jeśliby to miało jakiekolwiek znaczenie).

#5. Niekoniecznie zajęcie na całe życie

Ponoć umiejętności jazdy na rowerze się nie zapomina… a jak jest z zabijaniem? Jeśli wierzyć telewizji, w każdym z seryjnych morderców tkwi żądza zabijania, która prędzej czy później i tak z powrotem da o sobie znać. Wystarczy, że nadarzy się sposobność. W rzeczywistości jest zupełnie inaczej i zdarza się wcale nierzadko, że mordercy – pozostając na wolności – kończą z dotychczasową działalnością wskutek np. życiowych zmian (przeprowadzki, związku itp.).

#6. „To dobry chłopak był i mało pił”

Siedzący w kącie samotnik w okularach, wyalienowany przez społeczeństwo? Gdyby w pokoju pełnym ludzi próbować wytypować (przyszłego) seryjnego mordercę, wielce prawdopodobne, że większość osób wskazałaby właśnie jego. Czy słusznie? Niekoniecznie. Seryjni mordercy często nie wyróżniają się niczym, prowadząc rozbudowane towarzyskie życie, udzielając się w społecznościach – i ta właśnie pozorna normalność sprawia, że wielu tak długo udaje się ukryć swoją działalność.

#7. Profil mordercy

Wystarczy, że dobry profiler rzuci okiem na miejsce zbrodni, by wskazać cechy podejrzanego – wiek, zajęcie, kolor skóry, charakter, skłonności? Seriale czy nawet powieści o „uzdolnionych profilerach” coś takiego właśnie sugerują. Rzeczywistość podważa jednak skuteczność tego, a samo profilowanie kryminalne jest obiektem kontrowersji niemal na całym świecie, przyrównywane niekiedy do pseudonauk. W przypadku pogoni za seryjnymi mordercami wydaje się raczej stratą zasobów niż efektywną pomocą.