Legendarne zdjęcie Niedenthala. Grudzień 1981. Kino Moskwa i „Czas Apokalipsy”. Na pierwszym planie szczytowe osiągnięcie czechosłowackiego przemysłu zbrojeniowego - transporter opancerzony SKOT. Obok SKOT-a żołnierze. Polscy. Zima. Śnieg. Brzydko. Krótko mówiąc: stan wojenny. Pamiętacie ten obraz? Przypomniał się Wam już Jaruzelski w teleranku, godzina milicyjna, odcięte telefony i chleb na kartki? Otworzył się Wam sezam wyobraźni z octem na półkach i deficytem papieru toaletowego? No to jestem z Was dumny, jesteście świetni z historii. Ale ja kompletnie nie o tym chciałem napisać.
Po prostu jak byłem mały, to chodziłem do tego właśnie kina Moskwa na różne zabawne filmy. Na przykład na „Żandarma z Saint Tropez”. Bo mieszkaliśmy obok. Warunkiem wyjścia do kina było odrobienie lekcji, wyniesienie śmieci i w ogóle wykonanie szeregu czynności, które dorosłym dają złudzenie, że dziecko wyrośnie na ludzi i nie będzie brać narkotyków. Po załatwieniu powyższych spraw pukało się do pokoju ojca i meldowało wykonanie zadania, oczekując w zamian ekwiwalentu w postaci pieniędzy na film z zagraniczną gwiazdą.
Ojciec komponował muzykę, w tym sporo piosenek, więc czasem wpadali do niego ludzie ze słuchem i w ogóle różnej maści wykonawcy. I śpiewali. Głośno. Jest to zresztą jeden z powodów dla których nigdy nie udawało się odrobić lekcji. No więc pukam, wchodzę, o pieniądze na kino żebram, a w środku śpiewająca artystka. Artystka milknie, ja zaczynam:
-Dzień dobry. Przepraszam, dałbyś pięć złotych na „Wejście Smoka”? Obiecałeś.
-Matma odrobiona?
-Tak.
-Polski?
-Też.
-Śmieci?
-Wyniesione.
-Kurze?
-Starte.
-Haha. Akurat.
-Naprawdę!
-Łóżko?
-Pościelone. Tato, film za piętnaście minut!
-Zdążysz, jest jeszcze kronika filmowa.
-Na kronikę też chcę zdążyć!
-Kronika to propaganda.
-Ale czasem dają coś śmiesznego.
-W tym kraju nie ma nic śmiesznego.
-No wiem, mówiłeś. Dasz?
-A o czym jest to „Wejście Smoka”?
-O Jezu... taaaatoooo....obiecałeś!
-Amerykański?
-Tak.
-O czym?
-O kung-fu.
-Czyli głupi.
-Ale wszyscy koledzy z klasy już byli.
-Nie musisz być jak wszyscy.
-Tato! Dziesięć minut!
-Do kina Moskwa idzie się dwie.
-Trzy.
-A w którym roku był hołd pruski?
-Yyy...
-Mam cię!
No i tak sobie gadamy. Bruce Lee za pięć minut, a ten mi robi sprawdzian z historii. Ojciec przygważdża, ja się wiję, on atakuje, ja się bronię. I na odwrót, w koło Macieju. Cios za cios, wet za wet. Jak w kung-fu. I pewnie trwałoby to do rana, bo w tego typu idiotycznych rozgrywkach osiągaliśmy mistrzostwo, gdyby nie głos artystki, który huknął jak grom z jasnego nieba w sam środek naszego ringu:
-Kurwa mać!!!
No i mowę nam odebrało. Jeśli zastanawialiście się kiedyś jaki wyraz twarzy miały dzieci z Fatimy, kiedy doznały iluminacji, to prawdopodobnie musiały wyglądać jak ja wtedy. Wybałuszone oczy, szczęka na podłodze i ogólne rozdziawienie. Czyli moc truchleje. Tak sobie to wyobrażam. Patrzymy na artystkę, ona na nas, my po sobie, ona na mnie, ojciec na nią, ja na ojca. Siatka spojrzeń jak we „Wściekłych psach” i nie wiadomo jak z tej sytuacji wybrnąć. Bo był to najwidoczniej rodzaj „kurwy”, na którą ludzkość nie znalazła jeszcze riposty. „Kurwa” niszczycielska. „Kurwa” blitzkrieg i tsunami. „Kurwa” w idealnym timingu wypowiedziana. A do tego mądra. Tak mądra, że własną głupotę można było w niej zobaczyć. Arcymistrzowska, finezyjna i doskonała. Więc stoimy z ojcem jak dwie żony Lota, stupor zupełny, a „kurwa” wisi nad nami jak klątwa z Makbeta. I choćbyśmy chcieli, to ni cholery wymazać się jej nie da. Bo „kurwa”, która zamknęła nam gęby jest faktem. Nieodwracalnym. Gorzej nawet. Jest symbolem. Symbolem męskiej hańby i klęski męskiego ego. Klęski męskiej buńczuczności i emanacją kobiecej potęgi. Tak, moi drodzy, była to najpotężniejsza „kurwa” w historii. Dlaczego akurat na nas spaść musiała? Do dziś nie wiemy. Tak czy inaczej stoimy obaj skarceni i dziesięcioletni. Bo ojciec też jakby w krótkich portkach teraz stoi. Tylko co robić? Milczeć w takiej sytuacji nie wypada, ale odezwać się też jakoś głupio. Ba! Ryzykownie przede wszystkim. Diabli wiedzą jakie asy ma jeszcze w rękawie artystka. Może inną jeszcze okolicznościową „kurwę” w zanadrzu trzyma? „Kurwę” dobijającą na przykład? Śmiertelną? Lepiej nie zadzierać. Po pierwsze czujemy, że tej atomowej „kurwy” nic już nie przebije i wszystko co się teraz powie, będzie od niej słabsze. A po drugie cokolwiek powiemy, obróci się przeciwko nam. Więc stoimy z dość tępawymi minami, paszcze mamy rozdziawione i ogony ze wstydu podkulamy. Ze wstydu, że musiała słuchać naszej głupiej wojenki rodem z piaskownicy. Powiedzmy wprost: artystka znokautowała nas jak Lewis Gołotę. Zapewne mogła nas jeszcze bardziej poniżyć. Jestem pewien, że umiała. Ale nie zrobiła tego. Okazała się łaskawa. W ogóle było w niej coś arystokratycznego. Spojrzała na mnie, zmrużyła oczy i powiedziała ciepłym, matowym altem:
-Masz tu dychę, spieprzaj do kina i nie zawracaj dupy, bo nigdy nie skończymy tej próby.
A potem zwróciła się do ojca:
-A Ty Maciek, nie pierdol.
Temida, normalnie. Nie wiem jak nazwać to co wtedy poczułem. Może syndrom sztokholmski. Stałem tak, oczarowany jej mądrością i wdziękiem i poczułem, że chyba się zakochuję. Kto czytał „Madame” Libery, ten wie jakie emocje w młodym chłopcu potrafi wywołać dojrzała kobieta. To emocje, które pielęgnuje się i pamięta całe życie. Do których się tęskni i które kształtują dorosłego mężczyznę. Nie spotkałem jej już nigdy więcej. Ale wiem jedno. Od tamtego czasu ubóstwiam kobiety, które mają swoje zdanie i nie słuchają facetów. Kobiety, które nie stoją z boku, tylko biorą sprawy w swoje ręce. Kobiety, które mają klasę i potrafią siarczyście kląć.
Dziś w radiu podali, że jest dwudziesta ósma rocznica jej śmierci. Przypomniano jej wybitne role, jej piosenki i nietuzinkowy charakter. I jeszcze to, że kochała się w niej cała Polska. Dla mnie natomiast już zawsze będzie kobietą, dzięki której w kinie Moskwa obejrzałem „Wejście Smoka”. A nazywała się Kalina Jędrusik.
Grzegorz Małecki
Anegdoty teatralne, filmowe i muzyczne
