Większość z nas ma chłopskie korzenie, a jednak głównie interesujemy się dziejami szlacheckiej mniejszości. Dziś historycy próbują przywrócić właściwe proporcje w opowieści o historii narodu polskiego.
Gdy chłopi spod znaku Jakuba Szeli w czasie rabacji galicyjskiej mordowali „panów”, nie szczędzili im okrucieństwa. „Narzędziami przemocy były chłopskie narzędzia – drągi, widły, cepy, pałki – co również miało symboliczną wymowę. Chłopi swe ofiary przebijali widłami, rozpruwali im brzuchy, a gdy bili ich cepami, mówili: »młóćmy, boć oni zawsze powiadali, by do ziarnka wymłacać«”.
Z lekcji historii wiemy, że rabacja galicyjska miała źródło w polityce austriackich zaborców, którzy podpuścili chłopów do walki z „panami”, co z kolei sparaliżowało powstańcze plany. Jakże więc nie potępiać niepatriotycznych chłopów, którzy wymordowali ponad 2 tysiące ludzi i spalili około 150 dworków? A przecież dworek szlachecki to ostoja polskości…
Historia opowiedziana na nowo
Przez lata w Polsce dominowała opowieść, że historia naszego kraju to historia polskiej szlachty (pomińmy tu dyskusje, czy dzisiejsza Polska to prosta kontynuacja poprzednich Rzeczpospolitych i co właściwie oznaczał naród polski, skoro wielu jego przedstawicieli miało litewskie czy ruskie korzenie). Nawet czasy PRL niewiele tu zmieniły – wszak najważniejsze obrazy utrwalające tę narrację (jak choćby ekranizacje powieści Henryka Sienkiewicza) – powstały właśnie w tym okresie. Raczej wszyscy chcieli być jak Pan Wołodyjowski albo jak odważny i przystojny, choć czasem lekkomyślny, Kmicic.
Te historie o wspaniałych rycerzach, „panach dziedzicach” czy już w XX wieku ułanach, którzy zawsze mieli przed oczami ojczyznę i może jeszcze Matkę Boską, są krzepiące i przyjemne dla ucha, ale nie jest to cała prawda o historii naszego kraju. Zdecydowaną większość polskiego społeczeństwa stanowiły stany niższe – chłopi, Żydzi, mieszczanie, a później – od XIX wieku – robotnicy. Im poświęcano do tej pory mniej uwagi. (...)
Dokończenie:
https://ciekawostkihistoryczne.pl/2020/12/30/dlugi-cien-panszczyzny-ludowa-historia-polski/
