Muzeum powstało jako żywy pomnik ofiar katastrofy elektrowni atomowej w Czarnobylu. Przez jednych nazywane muzeum pamięci, przez innych muzeum narodowej tragedii. Zostało otwarte w przeddzień szóstej rocznicy katastrofy 25 kwietnia 1992 w specjalnie na ten cel przystosowanym budynku straży pożarnej. 25 kwietnia 1998 w dwunastą rocznicę awarii elektrowni atomowej prezydent Leonid Kuczma podniósł muzeum czarnobylskie do rangi narodowego.

Efektowną ekspozycję tworzą tysiące zdjęć przedstawiających wysiedlonych mieszkańców miasta Prypeć oraz okolicznych wiosek. Ekspozycję uzupełniają krótkie filmy ilustrujące miasto w 1986 oraz późniejsze obrazy wymarłego miasta. Przed muzeum są zaparkowane dwa UAZy 469B i RAF 2203158, które brały udział w akcji ratunkowej po awarii elektrowni. Symbolem muzeum jest, obumarła w połowie jabłoń-drzewo poznania dobra i zła. Jest to alegoria siły energii atomowej, która pod kontrolą człowieka przynosi dobre owoce, ale może nieść śmierć i zniszczenie.