Krok po kroku, dekret za dekretem – na początku masz ustabilizowane życie, mieszkanie, oszczędności i inne dobra, a kilka miesięcy później zostaje ci plik bezwartościowych papierów i co najwyżej kilka srebrnych łyżek...
Doktor nauk ekonomicznych Jakow Mirkin na portalu Another View opisał etapowy proces, w jaki sposób rosyjska rodzina z klasy średniej została pozbawiona całej swojej własności w 1917 roku.
Mieszkanie dla klasy średniej w Sankt-Petersburgu na początku XX wieku. Najczęściej były to mieszkania 3-, a nawet 6-pokojowe, z oświetleniem elektrycznym, łazienką i toaletą. Często również i z telefonem. Średnia klasa mieszkająca w takich mieszkaniach to zazwyczaj urzędnicy, oficerowie, nauczyciele gimnazjalni, wykładowcy szkół wyższych, a także pisarze, inżynierowie, adwokaci czy lekarze z prywatną praktyką.
Ten, kto miał kawałek ziemi, utracił ją bez jakiejkolwiek rekompensaty. Własność ziemi została zniesiona.
Dekret o ziemi (Декрет о земле) – akt prawny uchwalony 8 listopada (po staremu 26 października) 1917 roku przez II Ogólnorosyjski Zjazd Rad
Delegatów Robotniczych i Żołnierskich wprowadzał zniesienie własności prywatnej i nacjonalizację ziemi bez odszkodowania.
Posiadacze domu w mieście mieli utracić go na mocy kolejnego dekretu Rady Komisarzy Ludowych RFSRR z 23 listopada (6 grudnia) 1917 r.
Dekret o zniesieniu prawa prywatnej własności nieruchomości w miastach, zaprojektowany w całości przez Lenina, znosił „własność prywatną wszystkich bez wyjątku przedmiotów (ucastki), zarówno wybudowanych, jak niewybudowanych, należących zarówno do osób prywatnych i przedsiębiorstw przemysłowych, jak towarzystw i instytucji, znajdujących się w granicach wszystkich osiedli miejskich”.
Dekret został przekazany do rozpatrzenia przez bolszewicki „parlament”, który
jednak wstrzymał prace nad przyjęciem dokumentu (spokojnie, nie na długo).
Otwarto skrytki depozytowe w bankach i skonfiskowano całe złoto (monety i sztabki), które tam się znajdowało. Jeśli ktoś nie stawił się z kluczami, wszystko, co znajdowało się w skrytce, podlegało konfiskacie.
Dekret o nacjonalizacji banków Ogólnorosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego z 14 (27) grudnia 1917 r. ustanowił monopol państwa na bankowość, zjednoczył wszystkie istniejące wówczas prywatne banki byłego Imperium Rosyjskiego w jeden Bank Państwowy i przekazał jego zarządzanie zarządowi Banku Państwowego.
Sala operacyjna przedrewolucyjnego banku w Petersburgu
Obrót nieruchomościami jest zabroniony (Dekret Rady Komisarzy Ludowych z 14 grudnia 1917 r.). Nie można sprzedać własnego wiejskiego domku (postanowienie Ludowego Komisariatu Sprawiedliwości z 6 września 1918 roku). Wszystkie płatności papierami wartościowymi zostały zakończone. Zabroniono transakcji papierami wartościowymi, a zatem wszystkie oszczędności w papierach wartościowych stopniały do zera (Dekret Rady Komisarzy Ludowych z 4 stycznia 1918 r.). Jeśli byłeś pisarzem – od teraz twoje prawa autorskie „przechodzą na własność narodu” (Dekret z 4 stycznia 1918 r.). Każde dzieło (naukowe, literackie, muzyczne, artystyczne) mogło zostać uznane za własność państwową (Dekret Rady Komisarzy Ludowych z 26 listopada 1918 r.).
Anulowano obligacje państwowe
Dekretem o umorzeniu pożyczek państwowych z 21 stycznia 1918 r. Zakazano rozliczeń pieniężnych za granicą (Dekret Ludowego Komisariatu Finansów z dnia 14 września 1918 r.) oraz transakcji obcą walutą w kraju. W terminie dwóch tygodni należało zdać całą walutę (Postanowienie Ludowego Komisariatu Finansów z 3 października 1918 r.). Zaprzestano wypłaty emerytur powyżej 300 rubli miesięcznie (Dekret Rady Komisarzy Ludowych z 11 grudnia 1917 r.).
A co jeśli wśród posiadanych nieruchomości był kawałek lasu? No to już go nie ma (Prawo podstawowe o socjalizacji ziemi, 27 stycznia (9 lutego) 1918 r.).
W końcu odebrane zostały mieszkania i domy w mieście – prywatna własność nieruchomości w miastach zostaje zniesiona (Dekret Prezydium Ogólnorosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego z 20 sierpnia 1918 roku).
Udziały w spółkach już nie istnieją. Jeden za drugim wydawane są dekrety o nacjonalizacji przedsiębiorstw, banków, instytucji ubezpieczeniowych itp., wydawnictw, aptek, sklepów muzycznych, prywatnych kolekcji.
Skonfiskować kopalnie, fabryki, cały żywy i martwy inwentarz.
Za samowolne pozostawienie sobie zajmowanej własności lub sabotaż, winni będą postawieni przed sąd rewolucyjny.
Kolejka w Piotrogrodzie
Nie można już było niczego odziedziczyć, Prawo do dziedziczenia zostało zniesione (Dekret Centralnego Komitetu Wykonawczego z 27 kwietnia 1918 r.). Nikomu niczego nie można było podarować, jeśli wartość darowizny przekraczała 10 tys. rubli. Prawo takiej darowizny zostało zniesione dekretem z 20 maja 1918 r. Zabroniono wywozu za granicę „przedmiotów sztuki i antyków” (Dekret Rady Komisarzy Ludowych z 19 września 1918 r.). Nie wolno było już także przywozić z zagranicy przedmiotów luksusowych (dekret z 28 grudnia 1917 r.).
Jakby tego było mało, uchwalono jednorazowy nadzwyczajny dziesięciomiliardowy podatek od wskazanych osób / byłych członków burżuazji zamieszkujących poszczególne miasta (Dekret Ogólnorosyjskiego Centralnego Komitetu Wykonawczego z 2 listopada 1918 roku), w tym Moskwa – 2 mld rubli, Moskiewska gubernia – 1 mld rubli, Piotrogród – 1,5 mld. Ponadto nadano władzom lokalnym prawo do „ustanawiania dla osób należących do klasy burżuazyjnej, jednorazowych nadzwyczajnych podatków rewolucyjnych”, które „muszą być pobierane głównie w gotówce” (Dekret Rady Komisarzy Ludowych z 31 października 1918 r.).
Twoja własność już nie istnieje. Zostały fotografie, srebrne łyżki, ikony, listy i woreczek z kolczykami i pierścionkami, może jeszcze jakieś statuetki. Pieniądze w bankach zjadła hiperinflacja.
Szybko poszło...