Pozornie błahe decyzje, które doprowadziły do upadku wielkich firm

Platon podobno kiedyś powiedział, że „dobre decyzje powinny opierać się na wiedzy, a nie na numerach”. Niestety nie wszyscy stosują się do jego zaleceń. Pół biedy, jeśli jest to pani Marysia z klatki obok. Prawdziwa katastrofa ma dopiero miejsce, kiedy błędne decyzje podejmowane są przez osoby odpowiedzialne za największe światowe marki. Wszystko co budowane jest przez wiele lat, może zostać całkowicie zaprzepaszczone. Przykładów znamy co najmniej kilka i dzisiaj postaram się je przytoczyć.

#1. Osborne Computers

Na rozgrzewkę zaczniemy od czegoś lekkiego i nie tak dobrze znanego w szerszym gronie. Osborne Computers to firma, która zajmowała się produkcją wczesnych komputerów stacjonarnych. Swoją działalność rozpoczęła w 1980 roku i splajtowała 5 lat później.

Pierwszy model komputera od Osborne Computers nazywał się Osborne 1 i był jedną z najczęściej kupowanych jednostek w swoim czasie. Mała konkurencja, dobra cena i wysokiej klasy sprzęt sprawiły, że firma w pewnym momencie produkowała aż 500 egzemplarzy dziennie, aby pokryć całe zapotrzebowanie rynku.

Niestety w 1983 roku szef firmy zaczął chwalić się swoim nowym produktem: Osborne Executive. Z założenia była to znacznie udoskonalona wersja Osborne 1, która miała charakteryzować się nie tylko lepszymi podzespołami, lecz również niższą ceną. Osborne Executive został zaprezentowany nawet pewnemu dziennikarzowi, który był zachwycony tym, co zobaczył.

Zapowiadany komputer był tak chwalony, że sprzedawcy przestali interesować się modelem Osborne 1 i masowo odwoływali swoje zamówienia. Firma została więc z ogromną ilością sprzętu, który nie chciał się sprzedawać nawet po ostrych obniżkach cen.

Cała sprawa skończyła się więc tak, że Osborne Computers popadło w ogromne długi, a premiera długo oczekiwanego i zachwalanego Osborne Executive nie wyciągnęła ich z dołka finansowego. Gwoździem do trumny były konkurencyjne firmy, które zaczęły pojawiać się jak grzyby po deszczu (mowa m.in. o Kaypro Computer, IBM czy Apple) i przejmować rynek komputerów stacjonarnych.

W 1983 Osborne Computers zawiesiła swoją działalność, którą próbowano jeszcze wskrzesić rok później wraz z premierą Osborne Vixen. Niestety to okazało się za mało, aby wyciągnąć firmę z długów i postawić ją na nogi. Ostatecznie Osborne Computers ogłosiło całkowitą upadłość w 1985 roku.

#2. Blockbuster

Blockbuster to sieć wypożyczalni filmów wideo, która działała na terenie Stanów Zjednoczonych. Piszę o niej w czasie przeszłym, ponieważ dzisiaj istnieje ona jedynie w naszej pamięci. A pomyśleć, że kierownictwo Blockbuster Video mogło kiedyś kupić Netflixa dosłownie za bezcen.

Reed Hastings, założyciel Netflixa, przyszedł do szefostwa Blockbuster z propozycją sprzedaży swojej firmy. Żądał za to jedynie 50 milionów dolarów. John Antioco, CEO Blockbuster, nie był jednak zainteresowany kupnem. Jego zdaniem Netflix był tylko małym, niszowym biznesem, który dodatkowo nie przynosił nawet specjalnych dochodów.

Zamiast tego Blockbuster wszedł w 20-letnią współpracę z Enron Broadband Services, która jednak zakończyła się 9 miesięcy później. Dodatkowym gwoździem do trumny było tutaj zwlekanie z wprowadzeniem nośników DVD do swoich wypożyczalni.

W rezultacie w 2010 roku zrobiło się bardzo nieciekawie, a rynek zaczął być przejmowany m.in. przez Netflixa. W 2014 roku ostatnia wypożyczalnia sieci Blockbuster została zamknięta i tak skończyła się ich historia.

#3. Kodak

Kodak to firma doskonale znana tym, którzy kiedykolwiek mieli coś wspólnego z fotografią. W latach 90., kiedy filmy analogowe zdobiły półki większości dużych sklepów, dało się zauważyć pewną prawidłowość. Zdecydowana większość klisz wyprodukowana była przez firmę Kodak, która w tamtym czasie nie miała sobie równych. Coś jednak poszło nie tak i obecnie jest ona jedynie cieniem tego, co reprezentowała sobą jeszcze 20 lat temu.

Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, że końcówka XX w. była jednocześnie początkiem końca firmy Kodak. Wtedy bowiem fotografia cyfrowa zaczęła zyskiwać na popularności. Zarząd Kodaka zainwestował w nią ogromne pieniądze, jednak nie chcieli ruszyć ze sprzedażą swoich projektów, ponieważ obawiali się, że zniszczy ona sprzedaż aparatów, filmów i akcesoriów związanych z fotografią analogową. Mieli zapewne rację, niestety nie przewidzieli tego, że jeśli sami się za to nie zabiorą, to zrobi to ktoś inny. Tak też się właśnie stało, a tym kimś była m.in. firma Canon.

W 1976 roku Kodak miał w kieszeni 90% rynku filmów analogowych oraz 85% rynku aparatów analogowych w samych Stanach Zjednoczonych. Niestety 36 lat później ogłosił swoje bankructwo.

W 2013 roku marka została reaktywowana, jednak nie była już tym samym co wcześniej. Aby podnieść się z kolan, Kodak musiał sprzedać większość swoich patentów za łączną kwotę 525 mln dolarów. Kupcami były m.in. firmy takie jak: Google, Facebook, Apple czy Amazon. W chwili obecnej Kodak nie zajmuje się już produkcją sprzętu fotograficznego.

#4. WordStar

Czy znany jest wam program WordMaster? Pewnie na myśl przychodzi wam automatycznie Microsoft Word, jednak nie są to do końca prawidłowe skojarzenia. WordStar to procesor tekstu od firmy MicroPro. Brzmi jak tania podróbka Worda od Microsoftu, jednak w rzeczywistości jest zupełnie odwrotnie. To WordStar był pierwszy na rynku, niestety dzisiaj nie znaczy już za wiele.

WordMaster został pierwotnie napisany dla systemów operacyjnych CP/M, a potem przeniesiony do systemu MS-DOS. Dalsze etapy rozwoju przewidziały również przeniesienie do Windowsa, jednak nastąpiło to nieco za późno.

Lata 80. ubiegłego wieku to czasy świetności WordStar. Program sprzedawał się jak świeże bułeczki i dosłownie nie miał sobie równych. Niestety wraz z pojawieniem się pierwszego Windowsa zaczęły się kłopoty.

Zarząd WordStar nie spieszył się z przeniesieniem swojego programu na komputery obsługiwane przez debiutującego Windowsa. Specjaliści byli zdania, że nie podbije on rynku, więc wystarczy przeczekać chwilowy wzrost popularności i nadal robić swoje. Lata mijały, a Windows coraz bardziej umacniał swoją pozycję.

Dopiero w roku 1991 WordStar wypuścił swój program również na Windowsy. Niestety było już za późno. Microsoft kilka lat wcześniej zaprezentował swojego Worda, a ludzie nie chcieli przesiadać się na WordMastera. To był początek końca WordStar.

#5. Yahoo!

Zastanawialiście się kiedyś, czego ludzie używali, zanim powstała przeglądarka oraz poczta Google? Odpowiedź jest prosta: było to Yahoo!, które niestety lata świetności ma już dawno za sobą. Firma popełniła nie jeden, a dokładnie trzy ogromne błędy, które kosztowały ją dosłownie wszystko. Zacznijmy jednak od samego początku.

W 1998 roku Larry Page i Sergey Brin, twórcy Google, pojawili się w siedzibie Yahoo!, chcąc sprzedać swój najnowszy twór, PageRank, za jedynie milion dolarów. Firma odrzuciła ofertę, ponieważ chcieli oni rozwijać swoje własne pomysły. Cztery lata później twórcy Google pojawili się w siedzibie Yahoo! po raz kolejny. Tym razem z prośbą o finansowanie rozwoju przeglądarki Google. Gdyby wtedy szef Yahoo! dał im te 5 miliardów dolarów, o które prosili, firma miałaby ogromne udziały w późniejszym sukcesie Google. Tak się niestety nie stało.

Kolejny błąd związany był z nieudanym zakupem całego Facebooka. Szef Yahoo! wyszedł z propozycją nabycia prawa do marki za 1 miliard dolarów. Niestety dla Zuckerberga była to zbyt niska suma. Gdyby jednak propozycja była choć odrobinę wyższa, inwestorzy Zuckerberga zmusiliby go do sprzedaży, a cała historia potoczyłaby się inaczej.

Trzeci błąd związany był z odrzuceniem propozycji Microsoftu. W 2008 roku Yahoo! dostało propozycję od Gatesa i spółki. Firma mogła zostać zakupiona za niemal 50 miliardów dolarów. Na tamtą chwilę Yahoo! wyceniane było na 100 miliardów dolarów, więc szef odrzucił propozycję Microsoftu.

W 2017 roku firma Verizon wykupiła Yahoo! za kwotę wynoszącą dokładnie 4,83 mld dolarów.

#6. Nokia

Na sam koniec pozostawiłem upadek, który dotknął każdego z nas szczególnie mocno. Któż z nas nie korzystał bowiem z Nokii 3210 lub 3310. Jeśli nie miałeś jej nigdy w rękach, to prawdopodobnie w tamtym czasie na chleb mówiłeś „bep” lub rodzice nie mieli cię nawet jeszcze w planach. Wróćmy jednak do tej smutnej historii.

Zanim rozpoczęła się era smartfonów, Nokia miała w swojej kieszeni około 70% rynku telefonów komórkowych. Niestety po raz kolejny pycha i nadmierna pewność siebie zrobiły swoje. Szefostwo było przekonane, że takiego giganta jak Nokia nie da się ruszyć, a oni sami nie mają się czego obawiać. Jak widać - mylili się.

Kiedy w 2007 roku na rynku pojawił się pierwszy iPhone, a potem zaczęły pojawiać się również smartfony z Androidem, zarząd Nokii nie był gotowy na tak drastyczne zmiany. Oni mieli swojego Symbiana i to im wystarczało.

Musiały minąć aż 4 lata, aby Nokia wypuściła w końcu swój smartfon z Windows Phone'em na pokładzie. Miał on konkurować ze wszystkimi Androidami oraz iPhone'ami. Niestety było na to za późno i ten pociąg już odjechał.

W 2014 roku Microsoft zdecydował się wykupić Nokię za 7,2 mld dolarów. Jak się później okazało, była to nietrafiona inwestycja i firma szybko przeszła w ręce Foxconn, aby ostatecznie stać się częścią HMD Global. Obecnie Nokia nie znaczy już zbyt wiele. W pierwszym kwartale 2018 roku ich udział w rynku smartfonów wyniósł zaledwie 1,1%. To już nie to samo co, wspomniane wcześniej, 70% przed 2007 rokiem.

Źródła: 1, 2, 3