Nadzwyczajne skarby muzeów świata LXXIX - maska z czasów, kiedy ludzie nie wynaleźli jeszcze koła

#1. Srebrna manierka podróżna Karola Edwarda Stuarta, pretendenta do brytyjskiego tronu królewskiego, 1741 r., Szkocja

#2. Mapa Luftwaffe z czasów bombardowań Londynu w latach 1940-1941, jaskrawe kolory były pomocne podczas podświetlania mapy nocą

#3. Irańska maska bojowa z czasów dynastii Safawidów, XVI-XVIII wiek

#4. Francuskie buty z XIX wieku, których twórcą był Jean-Louis François Pinet, zbiory Bata Shoe Museum w Toronto

#5. Rzymski Puchar Likurga, zmieniający kolory pod wpływem światła, IV wiek n.e., zbiory Muzeum Brytyjskiego

Jest to jedyny kompletny artefakt stworzony ze specjalnego rodzaju szkła, tzw. szkła dichroicznego - zmieniającego kolory pod wpływem światła, który przetrwał do naszych czasów*. Nieprzezroczysty zielony puchar pod wpływem światła staje się przezroczysty i ma zabarwienie czerwone. Szkło, z jakiego go wytworzono, zawiera złoto i srebro koloidalne (mikrocząsteczki), które nadają mu specjalnych właściwości optycznych.

To także jedyne w pełni zachowane diatretum - były to luksusowe naczynia formowane w odlewie, a następnie wykańczane poprzez nałożenie ażurowej siatki szklanej, łączącej się jedynie punktowo z korpusem naczynia.

Scena na pucharze przedstawia scenę z mitu o Likurgu, według tradycji starożytnej prawodawcy i twórcy ustroju Sparty z IX lub VIII wieku p.n.e. Likurg zaatakował boga Dionizosa i jedną z jego menad (towarzyszkę, czcicielkę), Ambrozję. Ambrozja poprosiła o pomoc Matkę Ziemię, która zmieniła ją w winorośl. Dzięki temu Ambrozja mogła owinąć się wokół króla i go spętać. Scena na pucharze przedstawia właśnie ten moment, kiedy Likurg jest uwięziony wśród gałęzi winorośli, podczas gdy Dionizos, Pan i Satyr karzą go za złe zachowanie.

Prawdopodobnie motyw ten - triumf Dionizosa nad Likurgiem - wybrano podczas tworzenia naczynia jako nawiązanie do wydarzeń politycznych z tamtego okresu, kiedy cesarz Konstantyn pokonał w wojnie cesarza Licyniusza w 324 r. n.e.

Poniżej film:

FILM

*W czasach współczesnych szkło dichroiczne zostało opracowane na nowo przez NASA w celu zastosowania w lustrach satelitów. W 1976 roku pracownicy tej agencji zdali sobie sprawę z artystycznego potencjału tego szkła i zaczęli je sprzedawać po zawrotnej, jak na tamte czasy, cenie 25 dolarów za cal kwadratowy.

#6. "Pieśń nad pieśniami" spisana na skorupce kurzego jajka w połowie XVIII wieku, zbiory Nahon Museum of Italian Jewish Art w Jerozolimie

#7. Hełm paradny (z brakującą zasłoną) Karola V Habsburga inspirowany kulturą grecko-rzymską, dzieło autorstwa Filippo Negroli, 1533 r., Hiszpania

Włosy i zarost na hełmie są ze złota.

#8. Malowidło Wielkiej Bogini z Teotihuacán, kultura prekolumbijska, 100 r. p.n.e. - 700 r. n.e.

#9. Kamień znajdujący się nieopodal wodospadów Yellala w Demokratycznej Republice Konga, zawierający inskrypcje z czasów wyprawy portugalskiego podróżnika Diogo Cão, październik 1485 r.

Tutaj dotarły statki wielmożnego Jana II, króla Portugalii - Diogo Cão, Pero Anes, Pero da Costa.

#10. Misa przedstawiająca boginię Atenę, część tzw. skarbu z Hildesheim, składającego się z ponad 70 elementów kunsztownie wykonanej srebrnej zastawy stołowej, I wiek p.n.e., zbiory berlińskiego Altes Museum

Poniżej wystawa skarbu:

#11. Zbroja samuraja z XVII wieku, Japonia

Zestaw ten składa się z części stworzonych w różnych latach, ale dobrze reprezentuje możliwości rzemieślników okresu Edo.

#12. Obraz z 1625 roku autorstwa Ustada Mansura pochodzącego z królestwa Wielkich Mogołów. Jest to pierwsze przedstawienie wymarłego ptaka dodo w kolorze i uważane jest za jedno z najdokładniejszych

#13. "Układ krwionośny i główne narządy wewnętrzne kobiety" - rysunek Leonarda da Vinci z 1509 roku, na którym znajduje się również jego odcisk palca

#14. Szpada cesarza Rosji Pawła I Romanowa wykonana w Sankt Petersburgu w XVIII wieku

#15. Antyczna maska wapienna z terenów dzisiejszego Izraela, wykorzystywana prawdopodobnie w celach religijnych, ok. 7000 r. p.n.e.

Tak na marginesie, w 7000 r. p.n.e.:
- Między Wielką Brytanią a Europą kontynentalną istniało jeszcze połączenie lądowe;
- Nie wynaleziono jeszcze koła;
- Mamuty miały jeszcze przed sobą jakieś 5000 lat do czasu wyginięcia;
- Język praindoeuropejski nie istniał jeszcze przez kolejne 2500 lat;
- Ludzie nie wykształcili jeszcze tolerancji na laktozę.

#Bonus: Grobowiec władcy Sipán, kapłana wojowników kultury Moche, znaleziony w wiosce Huaca Rajada w Peru, ok. 300 r. n.e.

<<< W poprzednim odcinku: czaszka z zębami wysadzanymi klejnotami