Grobla to wał ziemny zatrzymujący i utrzymujący wodę w sztucznym zbiorniku. W szerszym aspekcie pojęcie grobli stosuje się także do zbiorników naturalnych i niekoniecznie grobla musi spełniać funkcję utrzymywania wody. Skoro teorię mamy już opanowaną, to czas zobaczyć kilka tych najbardziej interesujących.
#1. Grobla na Wielkim Słonym Jeziorze, Stany Zjednoczone
32-kilometrowa grobla na Wielkim Słonym Jeziorze w stanie Utah została zbudowana w latach 50. przez Morrison-Knudsen dla Southern Pacific Railroad jako następca drewnianego palowego mostu. Grobla stanowi obecnie własność Union Pacific i jest przez tę firmę zarządzana.
Obecnie przez groblę przejeżdża dziennie około 15 par pociągów, więc ruch jest dość intensywny. Jednak grobla przyczyniła się do dość dziwnego zjawiska w samym jeziorze. Północna cześć jeziora ma odcień czerwonawy, a południowa - zielonkawy. Jak do tego doszło?
O ile most palowy pozwalał na wymianę wody w jeziorze, o tyle grobla podzieliła jezioro na stałe, wskutek czego zasilana paroma rzekami część południowa jeziora powoli zaczęła tracić sól, a część północna, zasilana okresowo opadami i roztopami, leżąca na pokładach soli, stała się bardziej słona niż zazwyczaj. W wodach zaczęły rozwijać się różne glony, które zabarwiły podzielone jezioro w taki, a nie inny sposób.
#2. Tama Hindenburg, Niemcy
Tama Hindenburg to 11-kilometrowa grobla łącząca wyspę Sylt z landem Szlezwik-Holsztyn. Została otwarta 1 czerwca 1927 r. Po grobli mogą poruszać się wyłącznie pociągi, a czas pokonania grobli przez pociąg to 10 minut.
Tama Hindenburg jest częścią linii kolejowej znanej jako Marschbahn. Każdego dnia ponad 50 par pociągów przejeżdża groblę.
Ponieważ nie ma połączenia drogowego z wyspą, samochody przewożone są pociągami. Każdego roku kolej przewozi ponad 450 000 pojazdów z i na wyspę. Czym się wsławiła ta grobla? Otóż zaburzyła ona pływy, które do czasu wybudowania grobli występowały pomiędzy wyspą a lądem.
Uważa się, że właśnie przez takie zaburzenie pływów spory obszar południowej części wyspy Sylt znalazł się pod wodą. Grobla leży w specjalnie chronionej strefie Parku Narodowego Schleswig-Holsteinisches Wattenmeer.
#3. Passage du Gois, Francja
Le Passage de Gois ou Gôa to naturalna, okresowo zalana grobla prowadząca na wyspę Noirmoutier we Francji. Znajduje się między Île de Noirmoutier i Beauvoir-sur-Mer, w departamencie Vendée. Grobla jest zalewana dwa razy dziennie podczas przypływu. Każdego roku odbywa się tu wyścig pieszy - Foulées du Gois.
W 1999 r. na Passage du Gois odbył się 2 etap wyścigu rowerowego Tour de France. Grobla była umiejscowiona mniej więcej na 1/3 długości etapu. Potem zarzucono na kilka lat ten pomysł ze względu na kraksę, jaka miała miejsce na grobli, która wydarzyła się ze względu na śliską nawierzchnię. Kraksa spowodowała sześciominutowy rozłam w peletonie, który zakończył nadzieje na zwycięstwo w końcowej klasyfikacji wielu kolarzom uznawanym za faworytów, jak chociażby Alexowi Zülle. Alex ostatecznie zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej, siedem minut po koksowniku Lansie Armstrongu.
Passage du Gois został ponownie wykorzystany w 2011 roku jako początek pierwszego etapu, gdzie kolarze mieli nakaz ostrożnej i powolnej jazdy.
#4. Funafuti Causeway, Tuvalu
Grobla łączy cztery koralowe wyspy i pięć atoli położonych na Oceanie Spokojnym. Grobla ma wysokość zaledwie 4,5 metra nad poziomem morza (a w zasadzie poziomem Oceanu Spokojnego). Na wyspie Funafuti znajduje się miejsce, gdzie wyspa była zbyt wąska dla drogi, więc zbudowano betonową sekcję, i tylko tę sekcję lokalsi nazywają groblą. Dla reszty świata grobla jest dłuższa i składa się zarówno z wybudowanej części betonowej, jak i istniejącej naturalnie utworzonej części.
Ta droga jest dość ważna dla ruchu lokalnego, ponieważ łączy północną i południową część wyspy. Jak widać na powyższym obrazku, fale często zalewają groblę.
#5. Grobla pomiędzy wyspami Jindo i Modo, Korea Południowa
Różnice poziomów morza związane z pływami powodują zjawisko zwane jako Cud Mojżesza, kiedy na godzinę ukazuje przejście lądowe między wyspami Modo i Jindo, o długości 2,9 km i szerokości 8-36 metrów.
Zjawisko ma miejsce dwa razy do roku w kwietniu i czerwcu. W Korei na cześć tego wydarzenia odbywa się festiwal zwany jako Jindo's Sea Way. Do roku 1975 było to wydarzenie lokalne, jednak po opisaniu go przez francuskiego ambasadora Pierra Randi we francuskiej gazecie, festiwal stał się wydarzeniem ogólnoświatowym. Obecnie co roku zjawisko podziwiane jest przez pół miliona ludzi z całego świata.
#6. Rough Island Causeway, Wielka Brytania
Grobla ta łączy wyspę Rough ze Szkocją. Podobnie jak w Korei, grobla jest okresowo zalewana. Z tym że zalewana jest ona jedynie na pięć godzin dziennie, podczas przypływu. Przez pozostałe 19 godzin jest ogólnodostępna. Ponieważ wyspa jest ostoją ptaków, należy unikać wycieczek na wyspę w maju i w czerwcu, by nie przeszkadzać ptakom w okresie lęgowym.
No i należy tak planować pobyt na wyspie, by nie zastał nas tam przypływ i nie uwięził na 5 godzin.
#7. Låningsvejen, Dania
Mandø jest jedną z duńskich wysp leżących na Morzu Północnym, w południowo-zachodniej części kraju. I w tym przypadku dostęp na wyspę zależy od pływów. Podczas odpływu wyspę łączy z lądem grobla Låningsvejen o długości 4 kilometrów. Podczas przypływu jest to morze. Grobla jest drogą publiczną, z której możesz korzystać pod warunkiem, że znasz rozkład pływów.
Na grobli kursują dwa autobusy traktorowe Mandø Traktorbus i "Mandøbussen. Są to traktory z podczepionymi przyczepami do przewozu ludzi. Autobusy przewożą pocztę, uczniów i turystów.
#8. Grobla Colchester, Stany Zjednoczone
Wokół i poprzez jezioro Champlain (Vermont) biegnie malownicza trasa o długości 19 km, która rozciąga się od centrum Burlington przez Colchester do Causeway. Pierwsze pięć kilometrów trasy to wielofunkcyjny szlak, na którym zobaczysz wielu ludzi i pełni funkcję promenady. Jest wystarczająco szeroka, utwardzona (kostka i asfalt) i stosunkowo płaska, więc można tu zobaczyć spacerowiczów, biegaczy, rolkarzy i rowerzystów.
Jednak najciekawszy jest 14-kilometrowy odcinek pełniący rolę grobli, który oddziela się od promenady biegnącej wzdłuż jeziora, przecina Colchester Airport Park, biegnie przez jezioro i na koniec łączy się z linią Island Line w South Hero. Jego nawierzchnię stanowi głównie żwir i piasek, więc nie ma tu tłumów rolkarzy i spacerowiczów, a korzystają z niego głównie rowerzyści. Odcinek ten jest uważany za najbardziej malowniczy. Zapierające dech w piersi widoki ogromnych głazów, które są rozrzucone po bokach grobli, miasta i gór w tle robią ogromne wrażenie na każdym, kto tam spaceruje lub jedzie rowerem.
#9. Grobla Julia Tuttle, Stany Zjednoczone
Na grobli Julia Tuttle położona jest autostrada międzystanowa I-195. I-195 to autostrada o długości 7120 km, łącząca I-95 na zachodzie z Miami na wschodzie.
Grobla nosi imię założycielki Miami, Julii Tuttle. Budowa autostrady I-195 rozpoczęła się w roku 1959. Została otwarta 23 grudnia 1961 r. wraz z ukończeniem budowy grobli. Grobla została poszerzona w latach 1988-1990 w celu poprawy przepustowości jezdni.
Grobla ma 4 kilometry długości, a autostrada, która po niej biegnie posiada 6 pasów ruchu. Pasy ruchu znajdują się pośrodku grobli, pomiędzy nimi a wodą rozciągają się linie drzew. Jadąc samochodem możesz się nie zorientować, że już jesteś na grobli. Dopiero wjeżdżając na most orientujesz się, gdzie jesteś.
#10. Ogrodzona grobla, Stany Zjednoczone
Grobla ogrodzona bramą i linkami po bokach prowadzi do prywatnej wyspy Caritas w Connecticut. Na wyspie o powierzchni około 16 000 metrów kwadratowych znajduje się między innymi odrestaurowany dwór angielski o powierzchni 1300 metrów kwadratowych, przystań, basen, staw i domek gościnny.
Wartość posiadłości i samej wyspy szacowana jest obecnie na 13 milionów dolarów.
#11. Grobla Amador, Panama
Jest to 6-kilometrowa grobla, którą musi zobaczyć każdy turysta przebywający w Panamie. Każdego dnia tysiące turystów podziwiają z grobli Panamę. Ludzie obserwują wejścia statków do Kanału Panamskiego oraz żaglówki wchodzące do przystani. No i jest jeszcze jeden cel wyprawy po grobli. Celem jest wyspa Flamenco, a w zasadzie to nie sama wyspa, a sklep wolnocłowy znajdujący się na niej.
Grobla Amador połączyła cztery wyspy: Naos, Culebra, Perico i Flamenco. Grobla została pierwotnie zbudowana jako falochron dla wejścia do Kanału Panamskiego. Podczas II wojny światowej wyspy były wykorzystywane przez wojsko USA jako stanowisko do ochrony przed atakiem na Kanał Panamski. Dziś są to tętniące życiem atrakcje turystyczne. Grobla Amador została zbudowana przy użyciu skał wydobytych podczas budowy Kanału Panamskiego. Pierwotnie falochron dotarł tylko na wyspę Naos, ale materiału było tyle, ze postanowiono połączyć kolejne wyspy.
#12. Grobla Kunoy, Wyspy Owcze
Wyspy Owcze to jeden z najpiękniejszych archipelagów Europy. Składa się z 18 wysp, a pomiędzy dwiema z nich, Borðoy (po prawej) i Kunoy (po lewej), wybudowano groblę. Na Kunoy widać wioskę Haraldssund.
Kształt grobli do dziś jest zagadką. W Haraldssund widać wjazd do 3-kilometrowego drogowego tunelu.