10 kosmicznych ciekawostek na temat Urana

Księżyce Urana dzielimy na kilka grup. Jest to 13 księżyców wewnętrznych, 5 księżyców wielkich i 9 księżyców nieregularnych. Co to znaczy, że księżyc jest nieregularny? To znaczy, że posiada parę z następujących cech: porusza się po wydłużonej orbicie, jego orbita jest silnie nachylona w stosunku do równika planety, porusza się w innym kierunku, niż obraca się planeta. Orbita wsteczna księżyca to bardzo jasny znak, że satelita nie powstał razem z planetą, tylko został przechwycony przez planetę już później.

Uran jest zbyt ciemny, by można go było zobaczyć gołym okiem. Jego odkrywca William Herschel z początku myślał, że to kometa, ale kilka lat później uznano ten obiekt za planetę. Odkrywca chciał nazwać planetę "Georgian Sidus" - na cześć króla Jerzego III. Do planety przykleiła się jednak nazwa zaproponowana przez Johanna Bode - Uran. Samo słowo Uran pochodzi od greckiego bóstwa Uranosa.

Odchylenie wynosi aż 97,77°, co sprawia, że oś planety jest niemal równoległa do płaszczyzny układu słonecznego. Takie ułożenie sprawia, że jeden z biegunów zawsze zwrócony jest w kierunku Słońca, a na drugim zawsze jest noc. Tylko na niewielkim pasie wokół równika występują krótkie cykle noc-dzień. Co ciekawe, pomimo takiego ułożenia planeta jest cieplejsza na równiku niż na zwróconym do Słońca biegunie. Jak dotąd nie wiemy jaki mechanizm za tym stoi.

Uran był obserwowany już wcześniej i przy sprzyjających warunkach można zobaczyć go gołym okiem, jednak przed 1781 rokiem nie był uznawany za planetę, ze względu na swoją jasność i powolne orbitowanie. Dopiero końcem XVIII wieku po obserwacjach astronomicznych sir William Herschel uznał, że jest to planeta i poszerzył tym samym ówczesny Układ Słoneczny o kolejną planetę.

Voyager został wystrzelony z przylądka Canaveral 20 VIII 1977 r., a największe zbliżenie do Urana nastąpiło 24 I 1986 r. Voyager znalazł się na miejscu o 68 sekund szybciej, niż zakładano niemal 10 lat wcześniej. Widać w tym miejscu, z jaką precyzją planowana była cała misja. Sam przesył danych z Voyagera na Ziemię trwał w tamtej chwili 2 h 45 min (2,96 mld km w linii prostej), a sonda poruszała się z prędkością 67 820 km/h. W największym zbliżeniu sonda przeleciała 81 558 km powyżej szczytów chmur, by następnie wpaść na półtorej godziny w dziurę komunikacyjną, kiedy to planeta blokowała jej możliwość przesyłania danych.

Nazwę temu pierwiastkowi nadał jego odkrywca, Martin Heinrich Klaproth.

Są to między innymi Ophelia z Hamleta, Cordelia z Króla Leara, Desdemona z Otella, etc.

Uran to planeta z najniższymi spotykanymi na planetach w Układzie Słonecznym temperaturami. Neptun co prawda notuje niższe średnie temperatury niż Uran, jednak Uran notuje najniższe minimalne.

Pierścienie Urana są bardzo drobne. Składają się głównie z pyłu i niewielkich skał. Wokół Urana rozpościera się 11 pierścieni wewnętrznych i dwa pierścienie zewnętrzne. Powstały prawdopodobnie w wyniku zderzeń i kolizji księżyców planety. Pierwszych odkryć pierścieni dokonano w 1977 r., najnowsze odkrycia pochodzą z roku 2005 i zostały zaobserwowane z pomocą teleskopu Hubble'a.

Planeta nie jest bardzo dobrze poznana i pozostawiamy sobie kilka możliwości modelowania jej rzeczywistości. Obserwacje nie pozwalają na jednoznaczne określenie składu i struktury tego gazowego olbrzyma, jednak w najbardziej prawdopodobnych zakładanych modelach może dochodzić do zjawisk takich jak deszcze diamentów. Nie wiemy też, co dokładnie sprawia, że Uran jest aż tak zimny. Znajdujący się w podobnej części Układu Słonecznego Neptun wydala z siebie o wiele więcej energii. Dla lepszego zobrazowania sytuacji: Neptun oddaje z siebie 2,6 raza więcej energii, niż pobiera ze Słońca. Uran oddaje tyle samo, co sam odbierze. Dlaczego tak się dzieje? Tego jeszcze nie wiemy i szalenie istotne w tym przypadku będzie poznanie dokładnej struktury planety. Jak dotąd nie planujemy żadnej kolejnej misji w tak odległe zakątki Układu Słonecznego, więc tajemnica Urana może spędzać sen z powiek naukowcom przez kolejne długie dziesięciolecia.

Autor: Iskier
Źródła: 1, 1b, 2, 2b, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10