Dzisiaj byliby na pierwszych stronach tabloidów: szaleństwa i ekscesy kompozytorów muzyki klasycznej

„Ein musikalischer Spaß” Wolfgang Amadeusz Mozart

Mozart słynął z nieszablonowego poczucia humoru, w którym często przewijał się temat pierdzenia i wydalania. Współcześni psychologowie twierdzą, że kompozytor miał niezdrową obsesję związaną z czynnościami, nazwijmy to – defekacyjnymi. Dlatego też spodziewać by się można, że Mozartowa kompozycja o tytule „Muzyczny żart” dotyczyć będzie tematów kupie pokrewnym. Na szczęście tak nie jest.


W zamyśle miała być to kpina z nadętych kompozytorów piszących podniosłe, ale mocno niedoskonałe utwory. Niektóre elementy brzmią tu tak, jakby część orkiestry pomyliła nuty. Do tego autor wprowadził niestandardowe frazowanie i politonalność, czyli stosowanie kilku różnych tonów w jednym momencie – coś, co w klasycznej muzyce było wówczas prawdziwą zbrodnią! Mozart pewnie nie wiedział, że jego żarcik przestanie być śmieszny, kiedy to kompozytorzy żyjący dwa stulecia później zaczną regularnie (i całkiem na serio) stosować takie zabiegi w ramach „poszukiwań nowego języka” muzyki.

„Duetto Buffo di Due Gatti” Gioachino Rossini (prawdopodobnie)

Kompozycję tę przypisuje się Rossiniemu, choć nie ma stuprocentowej pewności, że to faktycznie on jest jej autorem. Najprościej utwór ten można opisać jako ożywioną dyskusję dwóch kotów. Do jego wykonania najczęściej potrzebni są artyści sopranowi, których zadaniem jest wymiaukiwanie treści tego dzieła. Niektórzy twierdzą, że za tą kompozycją stał jakiś dowcipniś, który chciał sobie zakpić z Rossiniego i jego szczególnie dużego przykładania wagi do warstwy tekstowej utworów.

https://www.youtube.com/watch?v=PFLF57vDYcQ

„Ionisation” Edgard Varese

Varese to taki Frank Zappa muzyki poważnej. Zresztą sam wąsaty rockers często przyznawał się do czerpania dużej inspiracji z utworów Edgarda.


Co my tu mamy? Ano pierwszą klasyczną kompozycję opartą wyłącznie na instrumentach rytmicznych. Mimo że dzieło to brzmi niczym kot, który przypadkiem wleciał do metalowego kosza na śmieci wypełnionego śrubkami oraz innymi kotami, to znaleźli się fani tego koszmarka, którzy chwalili Varese'a za (uwaga!) „drobne szczegóły muzycznej tekstury składającej się z szeregu różnorodnych, delikatnie cieniowanych i misternie detalicznych dźwięków”. To prawie tak, jak rozkminianie walorów artystycznych treści żołądka zwróconej przez kogoś w muzeum sztuki nowoczesnej…

https://www.youtube.com/watch?v=a9mg4KHqRPw

„Einstein na plaży” Philip Glass

Taki tytuł ma opera w czterech aktach autorstwa Philipa Glassa. Wbrew wiele obiecującej nazwy nie spotkamy tu Einsteina, trudno też doszukiwać się nawet jakiejkolwiek fabuły czy głębszego sensu tych kompozycji. To głównie powtarzane zbitki zdań i cyfr. A mimo to jest coś fascynującego w tym dziele i całkiem przyjemnie się go słucha.