Oni igrali ze śmiercią, bo musieli, ale przy okazji zapoczątkowali pokazy wingwalkingu - chodzenia po skrzydłach lecących samolotów

Latali prawdopodobnie i między innymi na samolocie Sturtevant Trainer, który jest na poniższym zdjęciu.


Pewnego dnia ci dwaj panowie uczestniczyli w ćwiczeniach nawigacyjnych. Polegały one na tym, że mieli latać nad określonym terenem i z powietrza znaleźć trzy punkty nawigacyjne, które były zlokalizowane na ziemi. To zadanie okazało się dosyć trudne, ale nasi bohaterowie wypatrzyli w końcu dwa cele. Problemem pozostawał trzeci punkt, którego nigdzie nie było widać.
Czas się kończył, więc Henry James zrobił coś niebywałego. Wyszedł on w trakcie lotu na skrzydło samolotu, ponieważ z niego miał dużo lepszy widok niż z wnętrza kadłuba. W ten sposób nawigator dostrzegł ostatni punkt na ziemi i ćwiczenia mogły się zakończyć. Pojawił się jednak pewien problem.


Otóż tak jak wyjście na skrzydło i balansowanie na nim nie stanowiło największego problemu, prawdziwym wyzwaniem okazał się powrót na pierwotne miejsce. Henry James niezbyt wiedział jak to zrobić i wolał nie ryzykować upadku z dużej wysokości, dlatego… został na skrzydle. Właśnie w tej konfiguracji – z Omerem Locklearem za sterami i Henrym Jamesem na płacie samolot wylądował w bazie lotniczej.
Oczywiście obu panom oberwało się od przełożonych, bo przecież nie tylko złamali procedury, ale narazili się na niemałe niebezpieczeństwo. Nasi bohaterowie nic sobie jednak z tego nie robili, ponieważ już w ich głowach zrodził się pomysł, aby swój wyczyn najnormalniej sprzedać. Jakiś czas później odeszli oni z wojska i od roku 1918 zaczęli jeździć po pokazach lotniczych w Ameryce i w Europie.


Zaczynały się lata 20. ubiegłego wieku, kiedy pokazy lotnicze stawały się coraz popularniejsze. Z kolei na tych pokazach furorę robiło właśnie chodzenie po skrzydłach, znane szerzej pod nazwą „Wing Walking”. Na początku uprawiali to głównie znani nam Locklear i James – mówi się nawet, że ten drugi był wtedy jednym z najlepiej zarabiających lotników na świecie - za jeden występ kasował ok. 3000 dolarów, a umiał robić ich kilka dziennie.
Panowie szybko doczekali się naśladowców i coraz częściej w chodzenie po skrzydłach bawiły się kobiety. Ubierały się one w stroje kotów i stąd nowe określenie tego sportu – „Cat Walking”. Niezmiennie pokazy odbywały się na nierzadko przestarzałych już samolotach dwupłatowych, ponieważ były one dosyć powolne, miały dużą powierzchnię skrzydeł, no i można było pokazywać spektakularne przechodzenie z górnego płatu na dolny i na odwrót.


Pokazy typu Wing Walking tak naprawdę nigdy nie umarły. Wręcz można powiedzieć, że po II wojnie światowej przeżyły renesans i znów królowały na pokazach lotniczych. Wtedy podstawowym samolotem dla tych ewolucji był dwupłatowiec Boeing Stearman. Podobne widowiska można znaleźć gdzieniegdzie nawet dzisiaj. Niedawno osobiście obserwowałem występ chodzenia po skrzydłach podczas pokazów lotniczych w ramach poznańskiego Aerofestivalu. Był to dodatkowo pokaz Cat Walkingu i tradycyjnie odbywał się na dwupłatowym samolocie, tutaj typu Grumman AG, co widać na poniższym zdjęciu.


Chodzenie po skrzydle samolotu już z nazwy brzmi mocno ekstremalnie i rzeczywiście takie jest. Dodatkowo wykonawca takiego pokazu nie jest do samolotu w żaden sposób przyczepiony i nie ma też ze sobą spadochronu. Może trzymać się tylko rękami i polegać na swoich umiejętnościach. Dodatkowo w samolotach, które mają służyć do Wing Walkingu montuje się na górnym skrzydle specjalny stelaż, którego jedna osoba może się trzymać. Będąc na dolnym płacie można chwycić się lin albo wsporników znajdujących się między skrzydłami.


Jednak nie zapominajmy o pilocie, bo i on musi się tu wykazać nie lada umiejętnościami. Pewnie słyszeliście o katastrofach lotniczych, które były spowodowane kilkumilimetrową warstwą lodu zalegającą na skrzydłach, która doprowadziła do utraty siły nośnej. Tutaj, co tu dużo mówić, mamy na skrzydle po prostu dwie osoby. Poza tym one nie stoją cały czas w miejscu, tylko się ruszają, co powoduje nierównomierne obciążenie samolotu, które zmienia się praktycznie cały czas.
Wyobraźcie sobie, że jedziecie samochodem, a tylne koła samoczynnie cały czas skręcają raz w jedną, raz w drugą stronę i cały czas musicie to korygować odpowiednim ustawieniem przednich kół. To właśnie czuje pilot podczas pokazu. A, i nie zapominajmy, że lądowanie, już nawet bez tej całej dziwacznej oprawy, jest trochę trudniejsze niż jazda samochodem…


Tego artykułu nie mogę zakończyć bez sprostowania. Historia z początku jest tak naprawdę tylko legendą i nikt nie wie, czy tak było naprawdę. Panowie Ormer Locklear i Henry James istnieli, ale jak to się stało, że zaczęli chodzić po skrzydłach, to trudno ustalić. Zwłaszcza że istnieje druga wersja tej opowieści, w której to pierwszy z panów wyszedł na skrzydło, żeby naprawić jakąś część samolotu. Ta jednak brzmi mniej prawdopodobnie (kto pilotowałby wtedy samolot?), a powstała pewnie dlatego, że Locklear przeszedł później do branży filmowej i to on stał się bardziej rozpoznawalny i pamiętany.

Jakkolwiek by nie było, szał trwa do dzisiaj, a ja gorąco polecam przeszukać programy pokazów lotniczych w waszej okolicy i zobaczyć pokaz chodzenia po skrzydłach na żywo, a i może zrobić sobie zdjęcie z kotem… Dajcie znać, czy takie „niekatastroficzne” opowieści Wam się podobają, a za tydzień wracamy do naszego głównego nurtu. Historia o tym, jak matematyka mogła doprowadzić do katastrofy, pilocie, któremu chyba pomyliły się samoloty i o tym, dlaczego w statkach powietrznych powinno się montować… klaksony.

Nie, dzisiaj nie będzie standardowej formułki, choć oczywiście lotnictwo pozostaje najbezpieczniejszym środkiem transportu. W zamian zapraszam do przeczytania poprzedniego artykułu z serii.