Najczęściej dotykany obiekt kultu - Czarny Kamień z Mekki

Na pewno wielu z was kojarzy taką czarną budowlę, wokół której krążą masy ludzi ubranych w białe szaty.


To Al-Kaba, świątynia i sanktuarium w Mekce, a zarazem najważniejsze święte miejsce islamu. To właśnie tutaj znajduje się obiekt, na który powinniśmy zwrócić uwagę.

Kaba nakryta jest haftowaną złotymi wersetami z Koranu, czarną, a w okresie hadżdżu białą osłoną z jedwabiu, zwaną kiswa. Na jednej ze ścian, na wysokości około 2 metrów, znajdują się drzwi. Prowadzą one do pustej komnaty z kolumnami, której ściany są zdobione wieloma napisami oraz rozświetlone złotymi i srebrnymi lampami.


Według tradycji muzułmańskiej pierwszą Kabę zbudował Adam. Miała ona ulec jednak zniszczeniu w czasie potopu. Odbudować miał ją Ibrahim i jego pierworodny syn Ismail. Zanim Mahomet wprowadził islam, była to świątynia poświęcona ok. 360 bogom w politeistycznej religii staroarabskiej. Potem stała się miejscem kultu Allaha. Mahomet kazał zniszczyć wszystkie oznaki wiary w wielu bogów, jednak pozostawił Czarny kamień (Hadżar), który, jak mówi tradycja, umieścił w Kabie sam archanioł Gabriel.

Mahomet cieszył się opinią sprawiedliwego sędziego. Zyskał nawet przydomek „al-Sadiq” – prawdomówny. Dlatego poproszono go o rozsądzenie poważnego sporu. Kaba przechodziła renowację i na jej czas święty kamień Hadżar zabrano w bezpieczne miejsce. Po zakończeniu prac kamień miał wrócić do Kaby. Każdy z czterech najważniejszych klanów chciał dostąpić zaszczytu ponownego umieszczenia go na miejscu. Jak Mahomet rozwiązał problem? Położył Hadżar na kawałku materiału i każdy z jego rogów podał przedstawicielowi jednej rodziny. Wszyscy zostali uhonorowani. Było to w 605 roku.


W 683 roku Al-Kaba została uszkodzona podczas zamieszek, wywołanych przez wojujące plemiona arabskie. Ucierpiał wówczas także Kamień, rozpadając się na trzy części. Kamień jest nierozerwalnie związany z Domem Allaha, chociaż w latach 930–950/951 był przetrzymywany przez karmatów z Bahrajnu. Zwrócili go do Mekki, ale już w siedmiu częściach.

Hadżar scalono za pomocą srebrnej obręczy i wmurowano we wschodni narożnik świątyni. Obręcz ściera się przez dotyk wiernych i była wymieniana kilkukrotnie na przestrzeni dziejów. Sam kamień jest bardzo zagadkowy. Uważa się, że jest meteorytem lub tektytem, niektóre teorie mówią, że kawałkiem lawy. Nie ma na ten temat wiarygodnych informacji. Ciężko też tego dociec, patrząc na zdjęcia.


Według legendy pierwotnie miał być nieskalanie białym i zmienił barwę na czarną pod wpływem wchłaniania grzechów i zmazywania win składających mu hołd pielgrzymów.

W "Księdze idoli" al-Kalbi, historyk arabski z przełomu VIII-IX w. pisze:

Kiedy przechodzi się obok Kamienia, należy go pocałować; jeśli tłum to uniemożliwia, należy Kamień dotknąć ręką lub laską i dotyk ten przenieść na twarz.

Pielgrzymi w dzisiejszych czasach zwracają ku niemu prawą rękę, jeśli obydwa powyższe zalecenia nie są możliwe do wykonania.


Al-Kaba jest głównym celem rytualnej pielgrzymki zwanej hadż. Każdy muzułmanin powinien odwiedzić sanktuarium przynajmniej raz w życiu, gdyż pielgrzymka do świątyni jest jednym z pięciu filarów islamu. Miliony pielgrzymów okrążają ją siedem razy, przy każdym okrążeniu - w miarę możliwości - całując Czarny Kamień.

Należy jednak wspomnieć, że każdego roku wielu ludzi ginie tam przez ścisk i stratowanie. Władze saudyjskie poinformowały, że w tym roku śmierć podczas hadżdżu poniosło 769 osób, a 934 odniosły obrażenia. To najtragiczniejszy bilans od prawie 20 lat.

Biorąc pod uwagę prawie półtora tysiąca lat ciągłego oddawania czci i miliony pielgrzymów, jakie przewinęły się przez to miejsce, Hadżar jest prawdopodobnie najczęściej dotykanym obiektem kultu w historii, jeśli nie obiektem w ogóle.

Źródła: 1 | 2 | 3 | 4 | 5