Józef Dietl - lekarz i prezydent, który zmienił oblicze Krakowa

Urodził się w 1804 w Podbużu. Studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim, a skończył Medycynę w Wiedniu, gdzie założył szpital dla ubogich. Przez rok (1861/62) był rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przyczynił do jego rozwoju, jednak rząd austriacki usunął go z tej funkcji, gdyż ten chciał wprowadzenia języka polskiego jako wykładowego.

Najczęściej kojarzy się go z walką z kołtunem (który był wówczas powszechnym zjawiskiem i uważano go za chorobę). Dietl stosował represje polegające min. na zabranianiu wstępu osobom z kołtunem do szkół i urzędów. Wśród ludzi krążyła także wieść, iż planowane jest jego opodatkowanie, co skutecznie zniechęcało właścicieli do jego posiadania.


Dietl był autorem nowej dziedziny w medycynie – balneologii. Jako pierwszy dokonał klasyfikacji wód leczniczych. To właśnie on spopularyzował polskie sanatoria i uzdrowiska, tj. Rabkę, Krynice, Szczawnicę, Swoszowice, Iwonicz i Żegiestów.


Józef Dietl rozpowszechnił w Galicji używanie słuchawki lekarskiej. To również dzięki niemu w szpitalu osoby zakaźnie chore są położone i leczone w innym miejscu niż pozostali, tak aby nie zarażali innych pacjentów.

W latach 1866-1874 pełnił funkcję prezydenta miasta Krakowa. Już od początku swej działalności dał się poznać jako wybitny działacz. Dzięki niemu miasto podwoiło swoje dochody. Za zarobione pieniądze Dietl wybudował wodociągi i kanalizacje, studnie, szkołę, rzeźnie i fabrykę cygar (dając przy tym nowe miejsca pracy). Zajął się odnową zabytków (m.in. przebudował Sukiennice i kościół św. Agnieszki), a także dbał o miejską zieleń – zatroszczył się o Planty, które po I wojnie światowej uległy zniszczeniu. Co ciekawe to także on był pomysłodawcą zasypania starego koryta Wisły (które było nośnikiem wielu chorób, m.in. rozprzestrzeniała się epidemia cholery). Ulica ta teraz nosi nazwę Starowiślna.



Przez całą swoją prezydenturę prowadził działalność charytatywną. Wspierał przytułki, fundacje, organizacje dobroczynne. Dzięki niemu urzędnicy po raz pierwszy otrzymali emerytury.
Został odznaczony wieloma orderami min. otrzymał Złoty Krzyż Zasługi z Koroną, Żelazny Krzyż III klasy i Order Komandorski św. Grzegorza. Józef Dietl umarł w Krakowie w 1878 roku.

Źródła: dziejekrakowa.pl, wikipedia.pl, zdjęcia: mmkrakow.pl, Andrzej Kazimierz Banach: Młodzież chłopska na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1860/61-1917/18